Perspectief 2012-16

Perspectief, Digitaal Oecumenisch Theologisch Tijdschrift Katholieke Vereniging voor Oecumene, nr. 16, juni 2012 3 De inzegening van het huwelijk in de Kerken vandaag een Luthers-Gereformeerde bijdrage tot de oecumene door Elisabeth Parmentier Het huwelijk is het kleine broertje van de oecumenische dialoog. Het lijkt wel dat de standpunten van de Kerken vastliggen: aan de ene kant het sacrament, aan de andere een zegen. En tussen de Kerken de concurrentie om gelovigen uit interconfessionele huwelijken voor zich te winnen. De recente dialoog van het gemengde katholiek-protestants comité in Frankrijk heeft de teksten over de huwelijkspastoraal opnieuw op de agenda geplaatst. De vorige tekst met aanbevelingen dateert uit 1977! 1 De aanwezigheid van een bedienaar van een andere confessie tijdens de plechtigheid wordt daarin nog niet als ‘gebruikelijk’ (V § 20) beschouwd. In 1977 wenste men een gemeenschappelijke pastoraal (II § 7c), omdat men vreesde dat deze huwelijken ‘oecumenische huwelijken’ zouden worden genoemd (V § 20c) of dat er een ‘3 e Kerk’ of een ‘oecumenische sekte’ (VII § 34) zou ontstaan! Bijgevolg moeten deze kwesties dringend vanuit een geactualiseerde kijk op de nieuwe uitdagingen nogmaals worden opgenomen: echtscheiding, opeenvolgende getrouwheid, nieuwe modellen van echtelijk leven, interreligieuze en zelfs niet-gelovige koppels. Ook de oecumene is veranderd: de gemeenschappelijke pastoraal loopt eerder terug en de terugkeer naar de eigen confessie is thans sterker dan in de jaren 1980. Nochtans zijn de uitdagingen meer dan ooit gemeenschappelijk voor de Kerken en alleen een grotere oecumenische inzet zal geloofwaardigheid geven aan de christelijke visie op de betekenis van het huwelijk. Dit betekent niet dat verschillen die de Kerken nog scheiden, moeten worden vergeten. Maar ze zijn geëvolueerd en het is goed om te wijzen op de oecumenische weg die reeds werd afgelegd. De leidraad in mijn uiteenzetting is het oecumenisch potentieel van het begrip ‘inzegening’. In het enige recente Franstalige protestantse boek over het huwelijk behandelt de auteur, de filosoof Olivier Abel, de inzegening helemaal niet. 2 Maar de protestantse liturgist Bruno Bürki (Freiburg) publiceerde onlangs het boek Bénédiction nuptiale à l’horizon œcuménique , waarin hij aantoont dat de inzegening het “hoogtepunt en het bij uitstek spiritueel en christelijk waarmerk van elke huwelijksviering is”. 3 Dat zou ik willen beklemtonen: de inzegening betekent onze sterkste overeenstemming en onze beste troef bij een oecumenisch overleg over het huwelijk en zijn begeleiding. Het gaat niet om een voor een hoogdag geënsceneerde inzegening, zoals ze dikwijls door de koppels wordt opgevat, maar om een verbintenis in de naam van God die zegen brengt in lengte van dagen. Ik wil telkens de kloof aangeven tussen datgene wat de Kerken willen aanbieden en de verwachtingen van de koppels om daaruit consequenties voor de Kerken te trekken. 1 Comité mixte catholique-protestant en France, Recommandations concernant la pastorale commune des foyers mixtes , 1977 2 Oliver Abel, Le mariage a-t-il encore un avenir? Paris, Bayard, 2005 3 Bruno Bürki, Bénédiction nuptiale à l’horizon œcuménique . Fribourg, Academic Press, blz. 6