Perspectief 2011-14

Perspectief, Digitaal Oecumenisch Theologisch Tijdschrift Katholieke Vereniging voor Oecumene, nr. 14, december 2011 8 leeswijzen die soms van de Bijbel als Gods eeuwige Woord weinig heel lijken te laten. Er is ‘een breed spectrum van contrasterende interpretaties’. 20 Hoe onderscheiden we ware van onware? Waar vinden we het gezag dat hier normeert? Ziedaar wat Kasper noemt ‘de sleutelkwestie van het oecumenisch hermeneutisch probleem’. 21 Het antwoord dat vanuit Rome wordt gegeven is duidelijk, al moet het, zo zegt Kasper, wellicht nog nader worden geëxpliciteerd: het is aan het centraal leergezag van de Kerk, gekoppeld aan het Petrusambt, om uiteindelijk de Kerk bij de waarheid te bepalen. Maar hoe weet u dat?, vraag ik me af. Bij ‘hermeneutiek’ denkt menigeen direct aan de fameuze hermeneutische cirkel. Tekent die zich niet ook hier af? Ik reconstrueer de gedachtegang: De Kerk van Christus bestaat ‘concreet, ten volle, blijvend en eigenlijk’ in (‘ subsistit in ’ 22 ) de kerk van Rome, die is gesticht door Petrus en die in ononderbroken voortgang vanuit het geloof van de apostelen leeft. De apostelen hebben het geloof toevertrouwd aan die kerk, zodat aan het hoofd ervan (laten we zeggen: van Godswege) het hoogste leergezag toekomt. Maar … bijbelwetenschappers beweren soms dat het allemaal niet zo duidelijk in de Schrift is te vinden, en dat je die ook heel anders kunt duiden. Hoe weten we dat alles dan zo zeker? We weten dat op pauselijk gezag. Dát zegt dat dit de ware lezing is van Gods Woord. Zoals gezegd: die redenering lijkt me een haast volmaakte cirkel. Wat mij betreft mag het wel wat bescheidener, wat zelf-kritischer, wat meer echt openstaand voor andere lezingen en voor de waarheid die ook elders, bij de zusters en broeders van andere tradities, kan worden gevonden. Conclusie Ik kom tot een conclusie. Er valt veel te lezen in Een rijke oogst , veel waar je blij van wordt. Er ís inderdaad al rijke oogst. Maar het is hooguit de eerste oogst van de lente. Zomer is het nog lang niet. Er moet nog veel gebeuren willen we werkelijk opschieten in de richting van zichtbare, samen beleefde en gevierde gemeenschap tussen de kerken. Een leidraad blijven de woorden uit Unitatis Redintegratio : ‘Met behoud van de eenheid waar die noodzakelijk is, moeten allen in de Kerk (…) ruimte geven aan de nodige vrijheid in de verschillende vormen van geestelijk leven en van kerkelijke discipline, alsook in de verscheidenheid van liturgieën en zelfs in het theologisch doordenken van de geopenbaarde waarheid. In alles moeten zij echter de liefde beoefenen’. 20 Ibidem, blz. 170 21 Ibidem, blz. 134 22 Ibidem, blz. 135