Perspectief 2011-11

Perspectief, Digitaal Oecumenisch Theologisch Tijdschrift Katholieke Vereniging voor Oecumene, nr. 11, maart 2011 22 nemen, deze lezer van de kabbala, deze polemicus die geen kans liet voorbijgaan om zich als non-conformist te tonen. 54 Berdiaev had Boulgakov nodig om zich los te maken van de aantrekkingskracht van de antroposofie van Rudolf Steiner. Maar Boulgakov had Berdiaev nodig om zich los te maken van de gnostische aspecten in het denken van Soloviev. Vader Alexandre Schmemann zou ‘D’Eau et d’Esprit’ niet hebben geschreven hebben zonder zijn vriendschap met Berdiaev, met wie hij in Clamart woonde, en Boulgakov die zijn professor was. Vandaag dient de mystiek van de New Age te worden belicht door belijdende christenen. Want als we luisteren naar de zoetsappige stem van Eckhart Tollé, een Duitse denker die in Canada leeft, een van de geestelijke leermeesters van de hedendaagse jeugd, en zijn uitnodiging om alle denkbeelden te verjagen en een boom te worden, en zijn belofte dat ge zult ontwaken door te delen in de energieën van het moment, dan zijn we ver af van het opstijgen uit het water. 55 c. De hiërarchie van de prioriteiten Een laatste vaststelling: de wereld dorst naar zin en verwacht – men realiseert het zich niet voldoende – dringend een sterk, authentiek woord over de christelijke initiatie. Daarom zullen de catechisten van de 21 ste eeuw een meer geoefende zin voor prioriteiten moeten hebben dan hun collega’s van de jaren 1980. Dertig jaar geleden heeft men zich sterk geïnteresseerd voor de Kerk van de ‘kimbangisten’ van Zaïre, die sinds 1969 lid van de Wereldraad van Kerken zijn. Deze Kerk gebruikt het symbool van het water niet in de dooprite. 56 Men heeft zich vragen gesteld bij dit raadsel van een levende en oecumenische Kerk die zo’n wezenlijk en erkend punt van de christelijke initiatie ontkende. Men heeft zich uitvoerig afgevraagd of de ritus van het begraven worden onder bananenschillen legitiem was. Ik zeg niet dat dit punt niet belangrijk zou zijn. Ik trek enkel de aandacht van de oecumenisten op het feit dat vandaag opnieuw – zoals gisteren – en meer nog sinds 11 september 2001, de wereld ten onder kan gaan in een nieuwe beschavingsoorlog die bovendien een religieuze retoriek aanwendt. Ik stel dus voor de weg te volgen die de Wereldraad van Kerken voorstelt in haar document ‘Het wezen en de missie van de Kerk’ om zich te concentreren op het essentiële, namelijk de zending voor het essentiële, de vlugge en zo breed mogelijke overdracht van overlevingskits. Vandaag moeten dringend niet alleen de christenen onderling worden verzoend, maar ook de christenen en de moslims, de christenen en de sikhs enz. In die zin is het getuigenis van Christian de Chergé en van zijn gemeenschap van Tibhirine exemplarisch. Doorheen de film van Xavier Beauvois, ´Des hommes et des Dieux´ , heeft dit bij onze tijdgenoten een buitengewoon effect gehad door de herontdekking van de band tussen geloof en sacrament in het leven naar het beeld van Christus. Deze in Cannes bekroonde film kent sinds september 2010 een fenomenaal succes: meer dan een miljoen kijkers in een week. Dat is meer dan alle parochies in Frankrijk aan gelovigen konden verwelkomen in dezelfde week. 57 54 Dantec heeft geen al te beste herinnering over gehouden aan de aartsbisschop van Montreal, daartegenover is zijn kronkelweg naar God hem bijgebleven: “In een periode van absoluut nihilisme, waarin alles op zijn kop stond, zijn de wegen van de geesten die tijdelijk van Christus zijn verwijderd, vaak de meest gevaarlijke wegen, hooggelegen, met ravijnen aan weerszijden en weinig referentiepunten. Zelf ben ik langs heel wat ‘gnosticismen’ gepasseerd alvorens te worden gedoopt”. 55 www.eckharttolle.com/home/ 56 Becoming a Christian, op. cit ., punt 41 www.oikoumene.org/en/resources/documents/wcc-commissions/faith-and-order-commission/ii-worshipand- baptism/becoming-a-christian-the-ecumenical-implications-of-our-common-baptism/becoming-a-christianthe- ecumenical-implications-of-our-common-baptism.html Cf ook D. Heller, Kreshenie osnova edinstva Tserkvei? In: Kreshenie i obshenie, op. cit. , bladz. 76 57 Zie ook de kritiek van Maximilien Friche op deze film voor het tijdschrift Sur le Ring : “Ze hebben alleen geaarzeld om te vertrekken gezien de bedreiging, ze hebben zich de vraag gesteld of ze zouden terugkeren naar Frankrijk om verder te leven. In dit interne debat, de communautaire democratie, wint het gebed steeds en bewerkt voor elke monnik een relatie van een vrij mens met zijn Schepper. Ze beslissen elk op zijn beurt om te blijven en het laatste avondmaal samen te vieren met wat rode wijn ter herinnering aan het huidige moment en aan hun Franse herkomst. ‘Maar uw leven gij hebt het reeds gegeven’, had broeder Christian gezegd tot broeder Christophe toen hij vol twijfel en opstandig was omwille van het zwijgen van God. Het is dus daar dat men moet