Perspectief 2010-10

Perspectief, Digitaal Oecumenisch Theologisch Tijdschrift Katholieke Vereniging voor Oecumene, nr. 10, december 2010 24 Aan deze diasporagemeenschappen vragen de bisschoppen om gebed, steun en trouwe bezoeken aan hun oorspronkelijke kerken. Ze sporen hen zelfs aan om hun eigendommen te behouden. ‘Blijf zorgen voor jullie bezittingen en onroerend goed in jullie thuislanden. Geef ze niet op en verkoop ze niet te snel. Behoudt ze als een erfdeel en als een deel van jullie thuisland waaraan jullie gehecht blijven, een thuisland dat jullie liefhebben en ondersteunen. Het land is een deel van jullie identiteit en jullie missie.’ Het impliciete verzoek hier is dat christenen die zijn uitgeweken uit het Midden-Oosten hun (ongebruikte) onroerend goed niet aan moslims verkopen en daardoor de publieke aanwezigheid van de christelijke gemeenschap kleiner maken. Stenen en olijfbomen doen er toe in het Midden-Oosten. 3. De prijs van extremisme De bisschoppen nemen ook een helder standpunt in over het Palestijns - Israëlische conflict. Ze roepen op tot implementatie van de VN-resoluties die Israël tot nog toe heeft genegeerd, tot een einde aan de bezetting van Arabisch grondgebied en tot respect voor de bijzondere status van Jeruzalem. Deze positie is een teleurstelling voor velen in Israël. Israëls onderminister voor buitenlandse zaken was zelfs van mening dat ‘de synode is gekaapt door een anti-Israëlische meerderheid’. De teleurstelling aan Israëlische zijde is begrijpelijk. Terwijl de bisschoppen Israël oproepen om serieuze politieke compromissen te sluiten roeren ze nauwelijks het islamitische geweld en extremisme aan, terwijl daar Israëls grootste vrees ligt. De boodschap van de synode spreekt echter nogal eufemistisch van ‘enige onevenwichtigheid’ in de relatie tussen moslims en christenen in het Midden-Oosten. Een auteur van The Jerusalem Post vermoedt dat de zwijgzaamheid van de bisschoppen is ingegeven door voorzichtigheid en vrees voor wraakacties tegen christelijke minderheden. Toch mogen we niet vergeten dat de kerkleiders sinds de eerste intifada consistent om recht voor de Palestijnen hebben geroepen. Het gaat hen om stabiliteit, onafhankelijkheid en vrede voor Palestina. Ze beseffen dat het alternatief een langzame dood van de Palestijnse kerk is. Als de koers van de Israëlische overheid echter onveranderd blijft zullen christenen Palestina blijven ontvluchten. Het conflict zal ook christenen elders in het Midden-Oosten blijven achtervolgen. Daarom is voor christenen zionistisch extremisme even onvoordelig als islamitisch fundamentalisme. Met andere woorden, ze hebben even weinig belang bij een Israëlische staat die joden bevoordeelt als bij Arabische staten die moslims bevoordelen. In de huidige situatie vallen ze al tussen wal en schip en extremisme maakt dat alleen maar erger. 4. Zending onder en met moslims en joden De belangrijkste vernieuwing van deze synode lijkt toch wel de hartelijke nadruk op zending te zijn. De afname van de christelijke gemeenschap staat al jaren op de agenda, maar deze keer hebben de bisschoppen een bemoedigende boodschap voor wie niet kan of wil vertrekken. Hoewel ze een kleine en kwetsbare groep vormen hebben christenen die achterblijven iets te bieden: ‘het Evangelie van liefde en vrede’. De synode gebruikte in dit verband metaforen die de minderheidspositie van de kerk betekenis geven: christenen als zout en licht, als gist in het deeg, als lijdend en onderdrukt volk, als een groep pelgrims. Als de bisschoppen dan dieper ingaan op wat de missie van de kerk is ontvouwt zich een verrassend holistisch zendingsbegrip. Zending begint bij de eenheid en de gemeenschap in en tussen de kerken. Zending ‘gebeurt’ als christenen het evangelie samen voorleven, in hun families en sociale instituten. Als gemeenschappen volhouden in de navolging van Christus, dan is de kerk missionair. De verbale communicatie van het Evangelie is zeker ook deel van