Perspectief 2010-10

Perspectief, Digitaal Oecumenisch Theologisch Tijdschrift Katholieke Vereniging voor Oecumene, nr. 10, december 2010 23 Migratie verzwakt en versterkt de kerk Katholieke bisschoppensynode voor het Midden-Oosten spreekt over migratie en zending Op zondag 31 oktober 2010 werden tientallen kerkgangers gedood tijdens een gijzelingsdrama in de Syrisch-katholieke Saydet al-Najat kerk in Bagdad. De daders waren leden van een militante groep, die christenen in het Midden-Oosten blijkbaar beschouwt als een verlengstuk van het grote anti-islamitische kwaad uit het Westen. Op internet noemde de groep die de aanslag opeiste de kerk zelfs een ‘smerig hol van afgoderij’. Dit was het meest recente incident in een steeds groeiende keten van vijandigheden tegen christenen in Irak. Ze beleven moeilijke tijden, de christenen in het Midden-Oosten. Want het gaat niet alleen om de christelijke gemeenschap in Irak, of wat er vandaag de dag nog overblijft van die trotse, oude kerk van Mesopotamië. In het hele Midden-Oosten hebben christenen het gevoel dat ze een belegerde minderheid worden, met uitsterven bedreigd. Op veel plaatsen voelen ze zich overvleugeld door hun islamitische of joodse landgenoten. Hun vrees lijkt gegrond, zeker nu religieus extremisme zich steeds meer manifesteert, ook in landen die traditioneel ‘seculier’ zijn. 1. Bemoediging voor een bedreigde gemeenschap Geen wonder dat christenen in de hele regio hoge verwachtingen hadden van de bisschoppensynode voor het Midden-Oosten die tussen 10 en 24 oktober 2010 samenkwam in het Vaticaan. De Irakese aartsbisschop Louis Sako riep de gelovigen zelfs op tot vasten en gebed voor de synode. Twee dagen lang werden missen opgedragen voor de synode. En ook elders zal menige katholiek hebben gebeden voor een bemoedigende uitkomst van deze vergadering van bisschoppen. De ‘boodschap aan het volk van God’ die uitging vanuit de synode beantwoordt de verwachtingen met een heel pastorale, bemoedigende toon. De bisschoppen richten zich expliciet tot verschillende groepen binnen de kerk, zoals priesters, families, vrouwen, onderwijzers en maatschappelijk werkers. Ze erkennen hun inzet in moeilijke tijden en ze bemoedigen hen om te volharden in de navolging van Christus ‘in tijden van tegenspoed, lijden en angst’. In het communiqué benadrukken de bisschoppen dat de christelijke gemeenschap geen ‘vreemd’ element is in de regio, hoewel de numerieke superioriteit van moslims dat wel lijkt te suggereren. Ze leggen uit dat de kerk hier is geboren. ‘Hier werd de kerk gevormd en ging zij uit om het Evangelie van Christus te verkondigen aan de wereld.’ Dat zijn mooie woorden, maar het is buitengewoon alarmerend dat de bisschoppen het nodig vonden opnieuw te bevestigen dat de kerk in het Midden-Oosten hoort. 2. Een boodschap voor christenen in diaspora De bisschoppen beseffen heel goed dat hun kerken bloeden en dat ze misschien zelfs zullen doodbloeden. Ze bloeden letterlijk wanneer hun bloed wordt vergoten, zoals op zondag 31 oktober in Bagdad. Ook bloeden ze in overdrachtelijke en toch levensbedreigende zin. Elk jaar ontvluchten vele gelovigen de regio. De kerken zijn verzwakt doordat talloze families zijn vertrokken, en nog steeds vertrekken, op zoek naar een betere toekomst voor hun kinderen. Wilbert van Saane is beleidsmedewerker van de Nederlandse Zendingsraad.