Perspectief 2010-9

Perspectief, Digitaal Oecumenisch Theologisch Tijdschrift Katholieke Vereniging voor Oecumene, nr. 9, september 2010 23 gebeurd. Daaraan zullen we verder werken en overwegen of we niet ‘In via’- verklaringen willen formuleren, dus verklaringen over gemeenschappelijkheden gaandeweg. Voor het overige werkt de Raad voor de Eenheid samen met de Congregatie voor de Geloofsleer en houdt contact met de paus. Iedere pauselijke reis heeft een oecumenische dimensie en het hoort tot de opdrachten van de Raad voor de Eenheid om deze reizen intensief voor te bereiden. In hoeverre kan oecumene worden bevorderd en ook worden gepland en in hoeverre is het iets wat eenvoudig gebeurt? Iedere relatie vergt ongehoorde inspanningen. Psychologen spreken van ‘relatiearbeid’. Of die relatie lukt heeft men niet in eigen hand. En als men die zelf in de hand wil nemen, gaat ze meestal stuk. Zo is het ook in de oecumene. We moeten alles doen wat menselijk in ons vermogen ligt om die relatie te laten slagen, maar of ze slaagt en of de eenheid ons wordt gegeven, ligt – zou ik zeggen – in de kracht van de heilige Geest. Daarom is de oecumene met het gebed voor de eenheid begonnen en ze zal alleen verder gaan als we nog intensiever in gebed samenkomen. Het gebed is de louteringsberg van serieuze oecumene – zo heb ik bij de gereformeerde theoloog Rober Leuenberger geleerd. Toen in Zürich de kwestie van een bisschopszetel opkwam, werd aan gereformeerde kant gezegd: Dat is een geloofsvraag, daartegen moeten we strijden. Toen schreef Leuenberger een mooi artikel: Ja, de bisdomkwestie is een geloofsvraag. Kan een protestant bidden: Lieve God, verhinder dat de Katholieken zich zo organiseren, dat het aan hun behoefte beantwoordt? Zo kan men niet bidden, zonder godslasterlijk te worden, dus mag men daartegen ook niet strijden. Als we serieuzer zouden nemen hoe we voor elkaar bidden, kunnen we verder komen. Het niveau van de spiritualiteit, de doxologie, het gebed leidt ons meer tot elkaar dan enkel en alleen het niveau van de theologie. Hebt u mogelijkheden om deze dimensie van de oecumene te ontwikkelen? Dat gebeurt al in het commissiewerk. Het afgelopen jaar was het bijvoorbeeld tijdens een conferentie vanzelfsprekend dat iedere ochtend een gebed werd uitgesproken, een keer door een katholiek, een keer door een lutheraan. We vieren meestal ook Eucharistie en Avondmaal en laten ons in plaats van de communie door onze partner zegenen. Voor een oecumene zonder deze verankering in de spiritualiteit zie ik geen toekomst.