Perspectief 2008-1

Perspectief, Digitaal Oecumenisch Theologisch Tijdschrift Katholieke Vereniging voor Oecumene, Jrg. 1, nr.1, juni 2008 7 “Ik heb het fundament gelegd, een ander bouwt daarop verder” (1 Kor. 3,10). Observaties bij Paulus’ dienstwerk, eenmalig én het eerste in een rij Bij Paulus scheiden zich de geesten. Al tijdens zijn leven gold hij voor de ene groep als een geloofwaardige verkondiger van het Evangelie, als apostel van Jezus Christus en als leraar in het geloof (vgl. 1 Tim. 2,7), en was hij voor anderen als voormalig vervolger van Gods Kerk verdacht. Verdacht, omdat hij zich niet aan de voorgegeven koers van de zuilen van Jeruzalem zou houden of omdat hij de ‘heidenen’ met zijn prediking van de vrijheid zou bedriegen door hun voor te houden dat zij bij het uitverkoren volk hoorden. Dienovereenkomstig ontwikkelde de Paulusreceptie zich door de eeuwen heen controversieel, niet in de laatste plaats binnen de tegenstellingen tussen de confessies. Terwijl van protestantse kant de vrijheid van het paulijnse apostolaat en haar – vermeende – emancipatie ten opzichte van het college van de apostelen o.l.v. Petrus op de voorgrond werd geschoven, benaderde men van katholieke zijde, in het kielzog van volstrekt identieke beoordelingen, de theologie van Paulus met een zekere reserve. Bij de katholieken was het vooral de lukaanse opvatting van een vanaf haar oorsprong hiërarchisch vormgegeven kerk, die men ter fundering van de eigen confessionele identiteit aannam. Daartegenover scheen het paulijnse spreken over de ‘vrijheid van een christenmens’(vgl. Rom 7, 1-6; 1 Kor. 8, 1-13; 9,1; Gal. 2,4) eenvoudigweg “te protestants” toe. Pas het opzienbarende feit van het Tweede Vaticaans Concilie en het feit dat in het verlengde daarvan katholieken en protestanten het over bijbels-theologische zaken met elkaar eens werden, konden deze confessionele kloven overbruggen. Een lang overgeleverd Paulusbeeld werd gecorrigeerd en verduidelijkt op grond van zijn eigen wortels: dat Paulus zich door Jezus Christus geheel en al in dienst heeft laten nemen, dat zijn leven daardoor een nieuwe richting en een nieuw perspectief kreeg, dat hij zich – zoals hij zelf zei – meer dan anderen vermoeide in de verkondiging van het Evangelie (vgl. 1 Kor. 15,10) en zich daarvan noch door spot (vgl. 1 Kor. 4,13) noch door ontbering (vgl. 2 Kor. 11,25-27) liet afbrengen. Juist dat maakt hem vandaag de dag tot een vaste ster aan het firmament van de getuigen Gods. De persoonlijkheid van de apostel, zijn theologie en zijn boodschap viel zo in alle christelijke confessies bijzondere erkenning en opmerkzaamheid ten deel. Dat paus Benedictus XVI voor 2008 een internationaal Paulusjaar uitroept, vormt een nieuw hoogtepunt in deze vreugdevolle en tegelijkertijd opmerkelijke ontwikkeling. Vraagt men, tegen de achtergrond van de hier slechts kort geschetste confessionele spanningen in de loop van de kerkgeschiedenis, naar het thema dat hedentendage dominant is in de oecumenische dialoog, dan is dat nog steeds de discussie over de apostoliciteit van de kerk. Want daarmee wordt vanuit een bepaald oogpunt opnieuw de vraag gesteld, die Dr. Robert Vorholt, (geboren op 10 augustus 1970 in Münster/ Westfalen). Na zijn kandidaats theologie in Münster en Parijs werd hij in 1999 in Münster tot priester gewijd. In 2006 promoveerde en habiliteerde hij. In 2008 kreeg hij een leeropdracht aan de Bergische Universität Wuppertal. Sinds 2002 is hij tevens werkzaam als zielzorger in Hausdülmen St. Mauritius.