EEN EXEMPLARISCHE DIALOOG 133 (Rom.8:9) wordt bedoeld. Op basis van deze benadering kunnen gelovigen in de Geest (van Christus) bij wijze van voorschot vooruitlopen op het Rijk Gods.209 C. De overwinning van het zondebokmechanisme De Heilige Schrift bevat nog een bijzondere uitwerking van de tweede benadering van vrede. Vrede wordt in de christelijke kerken, vooral onder invloed van het werk van literatuurtheoreticus René Girard,210 ook wel gezien als de vrucht van de overwinning van het zondebokmechanisme. Het zondebokmechanisme zelf is ook een specifieke wijze om vrede te bewerkstelligen: een bok wordt, beladen met zonden, als drager van het kwaad in een gemeenschap, de woestijn in gestuurd (Lev. 16,20-22). De gemeenschap externaliseert de zonde door haar uit te sluiten, en bewerkt zo vrede voor degenen die tot de gemeenschap blijven behoren. Lees voor het begrip zondebok ‘een mens’, en het is duidelijk dat de vrede krachtens dit zondebokmechanisme er een is die steeds ten koste van mensen in de positie van zondebok gaat, en dus niet ínclusief en universeel heilzaam is. Welnu, een van de manieren om de nieuwtestamentische boodschap over Jezus Christus te lezen is dat deze zelf tot zondebok is gemaakt – en daarenboven zichzelf als ultieme zondebok aanbood en prijsgaf –, maar ondanks de totale uitsluiting uit de gemeenschap toch tot hoeksteen van de gemeenschap is geworden (Ps. 118,22; Mt. 21,42 e.v..; Hand 4,11). Door de terugkeer in de gemeenschap en het afzien van wraak en vergelding wordt de noodzaak doorbroken om steeds weer zondebokken uit te sluiten: de verlossing bestaat – minstens ten dele – hierin, dat het zondebokmechanisme als wijze 209 Van het Kruis (1992), J., Levende Vlam van de Liefde 2; 17; 4, 3; 4, 14; Geestelijk Hooglied 14, 9; 15, 21; in: J. van het Kruis (1992), Mystieke werken, Carmelitana Gent: 1992; Aumann, J.(2006), Spiritual Theology, London & New York: Continuum 2006. p. 75 e.v.; Duchatelez, K. , Geschiedenis van de Spiritualiteit, blz. 217-218. Gooi en Sticht Averbode : 1995, 210 Girard, R. (1972), La Violence et le Sacrė. Parijs: Grasset.
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=