Perspectief 2018-41

Perspectief 48 Dr. Ton van Eijk een lang gedeelte van nr. 48 van het Chantilly Report, een voorstudie van Church and World , als appendix 2 opgenomen in Church Kingdom World (1986, FO 131, p.173). Zowel in LG 8 als in genoemde paragrafen van Church and World wordt onmiddellijk hierop gezegd dat de Kerk daarom voortdurend behoefte heeft aan hervorming en vernieuwing. Verder wordt ‘teken’ nog nader gekwalificeerd als ‘profetisch’. Daarmee wil men aangeven dat de verkondiging waartoe de Kerk zich gezonden weet zowel heil en belofte als oordeel impliceert. Het woord ‘sacrament’ wordt vermeden. Toch lezen we in een andere passage dat de Kerk een middel (nr. III. 42) en zelfs ‘een werkdadig teken, een instrument van Gods zending in deze wereld’ is. ‘Teken’ en ‘instrument’ zijn dezelfde woorden waarmee in LG 1 het woord ‘sacrament’ wordt uitgelegd. Wel wordt eraan toegevoegd dat zij dat alleen is voor zover zij zich de nieuwe gemeenschap toont van hen die bereid zijn het rijk Gods te dienen tot eer van God en tot heil van de mensen (III. 8; vgl. 35). Mij dunkt dat door de wijze waarop in dit hoofdstuk van Church and World over de Kerk als mysterie en (profetisch) teken wordt geschreven de term ‘sacrament’ niet gemist wordt en dat sprake is van een grote overeenkomst tussen het spreken van de Wereldraad en dat van de rooms-katholieke kerk. Tot die conclusie kwam ik ook in mijn boek (p. 148). In een voetnoot (86, p. 508-509) bij de paragraaf over de sacramentaliteit van de Kerk zegt Kasper dat men intussen in deze kwestie een ecclesiologische basisovereenstemming kan vaststellen, en verder ‘Der Begriff Sakrament hat damit als Schlagwort für die Unterscheidung zwischen katholischer und evangelischer Ekklesiologie ausgedient.’ Ik heb eerder gesuggereerd dat de deelnemers aan het concilie in LG de term sacrament’ misschien beter hadden kunnen vermijden en hadden moeten blijven spreken van ‘mysterie’, aangevuld met ‘teken en instrument’.