Jaarverslag 2017-2018

Jaarverslag  ‒   Johannes Zwijssen (1794-1877) naar het voorbeeld van de Moderne Devotie beweging. Daaruit blijkt maar weer hoe een oude beweging op een later moment in de ge- schiedenis opnieuw tot leven kan komen. ‘En ook van- daag’, aldus Casper, ‘ontmoet ik veel mensen die het evangelisch ideaal in hun levenswijze vorm proberen te geven.’ Aan het programma van de middag was de stelling mee- gegeven dat de Reformatie een nawee van de Moderne Devotie is. Prof. dr. Koen Goudriaan, em. hoogleraar Ge- schiedenis van de Middeleeuwen aan de Vrije Universi- teit, die samen met p. Rudolf van Dijk o.carm diepgaand onderzoek heeft gedaan naar de kloosters die de Moder- ne Devotie gedragen hebben, nam in het slotdebat af- stand van deze stelling. Hij wees erop dat veel moderne devoten niet meegegaan zijn met de Reformatie. Hij pleitte ervoor om de Moderne Devotie en de Reformatie als twee duidelijk onderscheiden bewegingen te be- schouwen en ze niet met elkaar te vereenzelvigen. Licht op Maria, Nieuwkuijk 21 januari 2018 ‘Maria is nooit oorzaak van een scheiding tussen kerken geweest, toch is Maria een heikel punt in de oecumeni- sche dialogen. Achter opvattingen over Maria gaan die- perliggende thema’s schuil waarover in de oecumeni- sche dialogen overeenstemming wordt gezocht. Het christelijke denken over Maria is feitelijk een kristallisa- tiepunt waar alle grote theologische thema’s samenko- men, zoals de christologie, de genadeleer, soteriologie, pneumatologie, ecclesiologie, enz. Hendro Munster- man, theoloog en journalist, was hoofdspreker op het symposium ‘Licht op Maria’ van de Focolarebeweging en de Katholieke Vereniging voor Oecumene dat op 21 januari jl. in Abdijhof Mariënkroon werd gehouden. Ruim honderd mensen waren op deze zondagmiddag naar Nieuwkuijk gekomen voor een sprankelend pro- gramma van inleidingen, getuigenissen, zang, gebed, gesprek en ontmoeting. De keuze voor het thema ‘Licht op Maria’ was ingegeven door het jaarthema van Foco- lare. Binnen de eigen gelederen is de Focolarebeweging vertrouwd met de verschillen in de benadering van Ma- ria. Katholieken én protestanten maken samen deel uit van deze beweging die zich tot doel stelt samen volgens het evangelie te leven. Op deze middag werd verkend waar het verschil in benadering van Maria in zit en hoe belangrijk dat nu nog is. In het gesprek tussen katholieken en protestanten over Maria zijn volgens Munsterman drie pijnpunten aan de orde: Maria’s medewerking aan het heil, uitspraken over Maria die niet expliciet in de Bijbel verankerd zijn en het bidden tot of aanroepen van Maria als voor- spreekster. Behendig schetste Munsterman de achter- gronden en reikwijdte van oude strijdvragen over de soevereiniteit van God en de menselijke vrijheid, over de betekenis van de heilige Schrift voor het dogma en de bijzondere plaats van Maria in Gods heilsplan om vervolgens uit te leggen dat hier geen kerkscheidende kwesties aan de orde hoeven te zijn. Met de Groupe des Dombes benadrukte hij dat het initiatief van God uit- gaat en dat Maria daarop actief antwoordt. De Maria- dogma’s van de 19e en 20e eeuw drukken iets wezen- lijks uit over de betekenis van Maria in Gods heilsplan, maar staan niet bovenaan in de hiërarchie van waarhe- den. In Gods heilsplan neemt Maria te midden van de Gemeenschap van heiligen een uitzonderlijke plaats in, maar zij staat er binnen – niet erboven. Als eerste van de gelovigen is zij – zoals ook de Orthodoxe Kerk leert – opgenomen bij God om daar voor ons te bidden. Naast deze drie pijnpunten signaleerde Munsterman nog een vierde en laatste probleem dat dwars door ker- kelijke gezindten heen gaat en voortvloeit uit de wijze waarop mensen vandaag de Schrift lezen en verstaan: in