Christen in Irak

De Zondag voor de Oosterse Kerken op 24 april 2005 stond in het teken van de christenen van Irak. Zij vormen een kleine minderheid. Nog geen 3% van de bevolking is christen. Er zijn echter vier grotere en enkele kleinere christelijke kerken in Irak.

De grootste twee zijn de Chaldeeuws-katholieke Kerk (verbonden met Rome) en de Assyrische Kerk:

 

Chaldeeuws-katholieke Kerk
Assyrisch-apostolische Kerk 
Syrisch-orthodoxe Kerk 
Syrisch-katholieke Kerk 
Armeens-apostolische Kerk 
Armeens-katholieke Kerk
Grieks-orthodoxe Kerk
Grieks-katholieke Kerk
Rooms-katholieke (Latijnse) Kerk
Protestantse Kerken

Materiaal

• Een brochure met interviews met Irakese christenen. (pdf 427 kB)
• Het gebedsprentje van de Zondag voor de Oosterse Kerken.
• Liturgiesuggesties voor gebed en liturgie rond Irak
• Informatie over de Chaldeeuwse liturgie. Op zondag 8 mei zond het RKK Mediapastoraat ’s ochtends een eucharistieviering uit van de Chaldeeuws-katholieke gemeenschap in Nederland. Deze kerk is in Irak de grootste van de christelijke kerken.

Op 9 juni 2005 vond in het verlengde van de Zondag voor de Oosterse Kerken een bijeenkomst plaats rond het thema 'Geloven in Irak'. Yosé Höhne-Sparborth hield een inleiding over de situatie van de christenen in Irak zomer 2005.

Lees ook het persbericht dat verscheen na de bijeenkomst:

’s-Hertogenbosch 9 juni 2005 – “Irak heeft vooral zijn eigen wijsheid nodig om toekomst te hebben,” aldus Yosé Höhne-Sparborth. De beelden die te zien zijn op de westerse televisie laten veelal de ellende van de Irakese bevolking zien, de wanhoop en de chaos. Höhne-Sparborth: “We krijgen beelden voorgeschoteld van agressieve of van luidruchtig kermende Irakezen, maar de overgrote meerderheid leeft een stille krachtige waardigheid die weinig in beeld komt.”

Höhne-Sparborth sprak op de bijeenkomst ‘Geloven in Irak’ die op donderdagmiddag 9 juni plaatsvond in ’s-Hertogenbosch. De bijeenkomst werd georganiseerd door de Katholieke Vereniging voor Oecumene in samenwerking met Kerk en Vrede. Höhne-Sparborth maakte voor laatstgenoemde organisatie verschillende reizen naar Irak. De eerste nog onder het regime van Saddam Hussein. “Bij alle drie de reizen die ik maakte, was het de waardigheid en de rust en de vaste wil om zo normaal mogelijk voort te leven die grote indruk op me maakte.” Höhne-Sparborth: “Dat ruim twee jaar ellendig geweld, chaos en stuurloosheid nog niet escaleerde in een burgeroorlog, is enkel te danken aan deze diep verankerde en breed aanwezige wijsheid en de wil tot samenwerken.”

De ellende van het Irakese volk is groot. Christenen lijden samen met de andere Irakese bevolkingsgroepen. Ze zijn niet het eerste slachtoffer. Höhne-Sparborth: “Er zijn al veel meer doden gevallen door aanslagen op moskeeën dan door aanslagen op kerken.” Toch vindt er een psychologisch proces plaatst, waardoor christenen in Irak zich bij de moeilijkheden die ze ervaren beschouwen dat dit hen als christen overkomt.
Höhne-Sparborth: “Tegen deze achtergrond zijn de kleinste signalen van gericht geweld tegen christenen genoeg om de hele angstbeleving van deze dagelijkse terreur te koppelen aan het feit dat je als christen in Irak woont.” Gericht geweld tegen christenen zijn bijvoorbeeld aanvallen op winkels waar drank wordt verkocht, ontvoeringen waar christenen vaak het slachtoffer zijn, omdat criminelen denken dat ze geld hebben, en aanvallen op kerken.

Prof. dr. Herman Teule, hoogleraar Oosters Christendom aan de Radboud Universiteit, reageerde dat de situatie van christenen in Irak inderdaad beschouwd moet worden binnen de context van de situatie waarin ook de andere bevolkingsgroepen verkeren.
Binnen die context hebben christenen zich overigens gezamenlijk georganiseerd. Teule  “Christenen in Irak hebben begrepen dat ze gezamenlijk op moeten trekken in Irak.” Politiek organiseren ze zich samen onder de noemer Chaldeeuws-Assyrisch.
De meeste christenen (naar schatting 350.000 van de ongeveer 600.000) wonen in Bagdad, maar ze vestigden zich daar, aangetrokken door de economie, pas in de jaren ’50 toen Bagdad als hoofdstad aan belangrijkheid won. “Het ‘thuisland’ van de christenen ligt in het noorden van Irak,” vertelt Teule. “In de huidige situatie wil men daar een eigen grondgebied realiseren; een eigen strook land met eigen milities, eigen politie.” Probleem is dat dit gebied nu grotendeels in Koerdisch gebied ligt. Christenen die naar het noorden trekken, treffen daar Koerden aan in de dorpen, die deze niet zomaar op willen geven.

De huidige situatie in Irak is zeer dynamisch. De toekomst laat zich niet voorspellen. Op de vraag of de nieuwe regering toekomst heeft, reageerde Höhne-Sparborth met te stellen dat Irak alles tegen zich lijkt te hebben op dit moment. Maar ze vertelt dat ze zeer onder de indruk is gekomen van de rust, de wijsheid en de innerlijke kracht waarmee mensen hun situatie proberen uit te houden.

Ongeveer 2% van de bevolking van Irak is christen, circa 600.000 gelovigen.