Pokrof 2 3 Er zijn in de Byzantijnse traditie twee waterwijdingen: de grote waterwijding op het feest van Theofanie (6 januari, Doop van Jezus in de Jordaan) en de zogeheten kleine waterwijding. Over deze laatste hebben we het hier. De grote waterwijding is gehouden aan het feest van Jezus’ Doop en daarmee aan het liturgisch jaar. De kleine waterwijding kan op ieder moment van het jaar worden gevierd. Vaak is er in een parochie de regelmaat van één keer in de maand. De kleine waterwijding kan plaats vinden in het kerkgebouw, maar ook bij de mensen thuis. In dat laatste geval wordt de kleine waterwijding ook wel gevierd in het kader van de zogeheten huiszegen. De kleine waterwijding vindt plaats voor een kleine tafel. Op het tafeltje staat een kom water. Bovendien staan er op het tafeltje twee kaarsen en er liggen een evangelieboek, een handkruis, een bosje gedroogde basilicum en een schone witte handdoek op. De priester draagt zijn toog en een epitrachilion (stola); soms ook een felonion (kazuifel). Als er een diaken bij is, draagt deze een orarion (diakenstool) over zijn toog. Na de beginzegen wordt er een psalm gebeden, psalm 143: ‘Heer, hoor mijn gebed, luister naar mijn smeken in uw waarachtigheid.’ Na de psalm volgt een reeks van troparia (korte hymnische teksten), met daarna weer een psalm, psalm 51, een boetepsalm: ‘God, ontferm U over mij in uw barmhartigheid, delg mijn zondigheid in uw erbarmen.’ Hierna volgen er opnieuw troparia. Ze zingen de lof van Christus en zijn Moeder en gaan over de vergeving van zonden en redding in nood. Dan komen de lezingen met een prokimenon en een alleluia: het epistel is uit de Brief aan de Hebreeën (2:11-18) en de Evangelielezing uit Johannes (5:1-4). Na de lezingen wordt de vredeslitanie gezongen, gevolgd door een relatief lang gebed, waarin verwezen wordt naar het water van het doopsel: ‘Schenk ons opnieuw door het deelnemen aan dit water uw zegen, die ons schoon wast van onze bevlekking (vert. Orthodox klooster van de Geboorte van de Moeder Gods in de Peel). Dan neemt de priester het kruis in beide handen. Hij zegent driemaal het water door het kruis er verticaal in te laten zakken en dan weer op te heffen. Ondertussen wordt ‘Red, Heer, uw volk en zegen uw erfdeel’ gezongen. Dan kust iedereen het kruis en de priester besprenkelt het aanwezige volk en de ruimte waarin men is met het gewijde water. Dan wordt de ‘Dringende litanie’ gebeden, waarbij de namen worden genoemd van degenen voor wie deze waterwijding gehouden wordt. Tot afsluiting is er de wegzending waarmee de kleine waterwijding ten einde komt. De mensen nemen vanuit de kerk gewijd water mee naar huis. Het heilig water wordt gebruikt door ervan te drinken, tot zuivering van ziel en lichaamen tot genezing van zwakheden. Het wordt ook gebruikt om er huizen mee te zegenen door ze te besprenkelen; men kan er ook mensen mee zegenen of objecten, bijvoorbeeld een auto. Leo van Leijsen Processie naar het waterbassin achter de kerk voor de kleine waterwijding, op het feest van Hemelvaart. Klooster Esphigmenou op Athos (Foto: Wikimedia Commons/Lipsio). Online doorstart Pokrof Na 68 jaar komt er een einde aan het gedrukte tijdschrift Pokrof. Het aantal abonnees is de laatste jaren steeds verder gedaald. Daarom heeft de Katholieke Vereniging voor Oecumene besloten om aan het einde van dit jaar met de gedrukte uitgave van Pokrof te stoppen. Het nummer 5/2021 zal dan ook het laatste nummer in druk zijn. Hiermee eindigt ook uw abonnement op Pokrof. Het Instituut voor Oosters Christendom (IvOC) zal in samenwerking met andere partners een doorstart van Pokrof maken. Gedacht wordt aan een online platform met een eigen website en een reguliere nieuwsvoorziening over diverse aspecten van het leven van Oosterse christenen, kerken en culturen, in Nederland en wereldwijd. Deze website volgt voor het Nederlands taalgebied de voorbeelden die elders, bijvoorbeeld in Duitsland of in de Engelstalige wereld al een vaste plek hebben. Op deze website zullen ook de jaargangen van het tijdschrift Pokrof gepubliceerd worden. Voorbereidend werk is gedeeltelijk al gedaan, en de website gaat vermoedelijk in het voorjaar 2022 van start. Meer informatie over dit project is binnenkort te vinden op de website van het IvOC, op www.ru.nl/ivoc, en van de KVvO, op www.oecumene.nl. Hebt u er bezwaar tegen dat uw naam en adresgegevens doorgegeven worden aan het Instituut voor Oosters Christendom? Mocht u bezwaar hebben, laat het dan weten aan secretariaat@oecumene.nl. Het IvOC zal u graag benaderen om u te informeren over de doorstart. Als u anders vragen of voorstellen heeft, kunt u terecht bij prof. Alfons Brüning, IvOC Nijmegen, e-mail: a.bruening@ivoc.ru.nl. Een doorstart is echter alleen mogelijk als er voldoende financiële middelen beschikbaar komen. U kunt de doorstart van Pokrof steunen met een bijdrage op giro 61 INGB 0005679145 (BIC: INGBNL2A) t.n.v. Tijdschrift Pokrof, ’s-Hertogenbosch, o.v.v. Doorstart Pokrof.
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=