Jaargang 68 Nummer 4

Pokrof 6 II Cyrillo-methodiaans: Cyrillus enMethodius van de 18e eeuw tot heden. In het eerste deel van dit dubbelartikel is het verhaal van de levens van Cyrillus enMethodius verteld tot kort na de dood van de laatste. In het hieronder volgende tweede deel kijken we naar de zogeheten receptie van het werk van de beide broers. De roemvan Cyrillus enMethodius was in de eeuwen na hun dood en na de verdrijving van hun leerlingen uit Moravië onder de Slavische volkeren blijven voortbestaan. De gedachtenis aan Cyrillus en Methodius bleef inMoravië en Bohemen en in Bulgarije. Ook in de overige orthodoxe landen, inclusief Rusland. Vanaf het einde van de 18e eeuwwordt een nieuw soort belangstelling voor Cyrillus en Methodius bij de Slavische volkeren merkbaar. En vanaf het begin van de 19e eeuw krijgt de historische wetenschap interesse voor Cyrillus en Methodius. Stimulans waren de opeenvolgende ontdekkingen van waardevolle documenten over de twee heiligen. Die riepen allerlei controverses op, die hele generaties Slavisten bezig hebben gehouden. Helden van de Slavische ontvoogding De 19e eeuw kende vele ontvoogdingsbewegingen onder de Slavische volkeren, waarbij de twee heiligen een belangrijk referentiepunt waren. Cyrillus enMethodius hadden pionierswerk verricht in cultureel en taalkundig opzicht. Vooral dat laatste was belangrijk, daar het Slavische onafhankelijkheidsstreven een belangrijke plaats toekende aan de opwaardering van de eigen Slavische talen. En Cyrillus en Methodius hadden zich ingezet voor de ontvoogding van de Slavische bevolking van Moravië en Pannonië van een vreemde overheersing, te weten de Duitse overheersing door de Oost-Frankische karolingen en door de Latijnse Kerk. Met de Slavenapostelen werd in de 19e eeuw duchtig aan politiek gedaan. Rusland Het streven naar de bevrijding van en solidariteit tussen alle Slavische volkeren werd in Rusland eerst als een bedreiging voor de Russische hegemonie beschouwd. De Russische slavofielenwaren tegen de ideeën die leefden in de cyrillo-methodiaanse beweging. De Orthodoxe kerk was ook gekant tegen de cyrillo-methodiaanse beweging. Later werden Cyrillus en Methodius ten voordele van de Russische belangen ingezet. Deze Russische koerswijziging kwam tot uiting in twee Slavische congressen in en na 1867. Bij het tweede congres in Sint-Petersburg stonden Cyrillus en Methodius volledig in het centrum. Echter, erg oecumenischwas dit congres niet. In de redevoeringenwerden Cyrillus enMethodius als boegbeelden van de Orthodoxie tegenover het rooms-katholicisme en protestantisme in het Westen beschouwd. De heiligen werden als Russische postzegel met afbeelding van Cyrillus en Methodius.

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=