Uittocht wordt beschreven voor het reukaltaar, bijvoorbeeld olijfolie, mirre, kaneel, kalmoes, laurier, storaxbalsem, onyx, galvano, zuiverewierook enzovoort. Dit mengsel wordt dan gekookt in verschillende grote koperen bekkens op een vuur, dat wordt gestookt met oude en afgekeurde iconen, Het mengsel wordt gemengd met wijn, om te zorgen dat het geen vlamkan vatten. De gelovigen uit de buurt die dat willen, kunnen in deze dagen komen roeren. Dit procédé gaat een paar dagen door. Soms voegt de patriarch nog wat kruiden toe. Als het mengsel klaar is wordt het in mooie zilveren kruiken gegoten, deze heten alabaster kruiken, met een verwijzing naar Mt 26:7 en in elke kruik worden een paar druppels toegevoegd van het vorige Myron. Op dezemanier is de ongebroken traditie naar de vroege kerk gegarandeerd. Op Witte Donderdag worden de verschillende alabasten kruiken in een plechtige processie naar de patriarchale Georgioskerk te Constantinopel gebracht, en dan in de eucharistieviering geconsacreerd, waarna ze teruggebracht worden naar de Myronkapel voor verdere verdeling onder de kerken. JohanMeijer De wijding van het heiligMyron “De liturgie van de Orthodoxe kerken heeft soms iets van een keuken. Er wordt brood gesneden, water gekookt, olie gebruikt en zo voort”. Deze opmerking van vader Alexander Schmemann tijdens een van zijn colleges is zeker van toepassing, wanneerwe sprekenover dewijding vanhet heilig Myron. In de westerse traditie is de naam Chrisma, en deze zalf speelt een belangrijke rol bij het sacrament van he Vormsel en ook tijdens dewijdingen, wanneer de priester en de bisschop ermee worden gezalfd. Op Witte Donderdag wordt tijdens een bijzondere eucharistieviering in de kathedraal het Chrisma gewijd, en wordt daarna door de pastores opgehaald voor het gebruik gedurende het jaar. In de Orthodoxe kerken wordt het heilig Myron niet gebruikt bij de priester- en bisschopswijding. Het is het zegel van de heilige Geest dat de doopviering voltooit. De doop wordt nooit gevierd zonder deze Zalving met het heilig Myron. Verder speelt het een rol bij de wijding van een kerk, wanneer de muren van de kerk worden gezalfd Ook iconen worden met Myron gezalfd wanneer een bisschop de icoonwijding doet. Ook Orthodoxe koningen en keizers werden met het heiligMyron gezalfd. Het Myron wordt gewijd op Witte Donderdag, maar dan is er al een hele weg afgelegd. Elke bisschop kan het Myron wijden, maar in feite is het de patriarch van de lokale kerk, Moskou of Sofia, of Kiev die de wijding voltrekt, als er weer behoefte is. Zo kanhet wel een jaar of zeven ofmeer duren, voordat het nieuweMyronwordt gewijd. Heel speciaal wordt de wijding gevierd als in Constantinopel de oecumenisch patriarch deze rite voltrekt. Dat wordt heel speciaal gewaardeerd als een uiting van de eenheid van alle Orthodoxe kerken. Zowaren in2012de patriarchen van Servië en Bulgarije en elders aanwezig bij de wijding in Constantinopel. De rite begint op Palmzondag als de parfumiers (kosmetores Myrepsoi) worden aangewezen in een aparte aanstelling, in 2012 was er ook een vrouwonder deze biochemisten. Het Myron wordt gemaakt van een mengsel van olie, water en wijn. In dit mengsel worden 57 verschillende kruiden gevoegd, zoals in het boek Dit is een alabaster kruikje, zo genoemd verwijzend naar Matteüs 26:7. Pokrof 2 3 Er zij i de Byzantijn e traditi twee waterwijdinge : de grote waterwijding op h t feest van Theofanie (6 januari, Doop van Jezus i de Jordaan) en de zogeheten klein waterwijding. Over dez laatste hebb n we h t hier. De grote waterwijing is gehou n an het feest van Jezus’ Doop n daarmee aan het liturgisch jaar. De kleine waterwijding kan op ieder momen van h t jaar wore gevierd. Vaak is er i e n parochie d re elmaat van één k er in de maan . De kl in wat rwijding kan plaats vinde in h t kerkgebouw, maar ook bij de m sen thuis. In dat laatste geval wordt de klei e wat rwijding ook wel gevierd in het kader van de zogeheten huiszegen. D kleine waterwijding vindt pl ts voor een kleine tafel. Op het tafel je staat een ko water. Bovendien staan er op het tafeltj twee kaarsen en er liggen een ev g liebo k, een handkruis, een bosje gedroogde basilicum en een schone witte handdoek op. De priester draagt zijn t og en een epitrachilion (stola); soms ook een f lon o (kazuif l). Als er en diaken bij is, draagt deze een orarion (diakenstool) over zijn oog. Na de beginzegen wordt er een psalm g beden, psalm 143: ‘Heer, h or mijn gebed, luister naar mijn sm ke uw waarachtigheid.’ Na de psalm volgt een reeks van troparia (korte hymnische teks en), met da rna weer ee psal , psalm 51, een boet psalm: ‘God, ontf rm U over mij in uw barmhartigheid, delg mijn zon igheid in uw erbarmen.’ Hi r a volgen er opnieuw troparia. Ze zingen de lof van Christus en zijn Moeder en gaan over de vergeving van zonden en redding in nood. Dan komen de lezingen met een prokimenon en een alleluia: h t epistel is uit de Brief aan de Hebreeën (2:11-18) en de Evangelielezing uit Johannes (5:1-4). Na de lezingen wordt de vredeslitanie g zongen, gevolgd door e n relatief lang gebed, wa rin verwezen wordt naar het w ter van het doopsel: ‘Sch nk ons opnieuw door het deelnemen aan dit water uw zegen, die ons schoon wast van onze b vlekking (vert. O - thodox klooster v n de Geboo te van de Moeder Gods in de Peel). Dan neemt de priester het kruis in beide handen. Hij zegent riemaal het water oor het kruis er verticaal in e laten zakke en dan weer op te heffen. Ondertussen wordt ‘Red, Heer, uw volk en zegen uw erfdeel’ gezongen. Dan kust iedereen het kruis en de priester besprenkelt het aanwezige volk en de ruimte waarin men is met het gewijde water. Dan wordt de ‘Dringende litanie’ gebeden, waarbij de namen worden genoemd van degenen voor wie deze waterwijding gehouden wordt. Tot afsluiting is er de wegzending waarmee de kleine waterwijding ten einde komt. De mensen nemen vanuit de kerk gewijd water mee naar huis. Het heilig water wordt gebruikt door ervan te drinken, tot zuivering van ziel n lichaam tot g nezing van zwakh den. Het wordt ok gebruikt m er huizen mee e ze gene door ze te bespr nkelen; men kan r ook mens m e zegen n of objecte , bij voorbeeld een auto. Leo van Leijsen Processie naar het waterbassin achter de kerk voor de kleine waterwijding, op het feest van Hemelvaart. Klooster Esphigmenou op Athos (Foto: Wikimedia Commons/Lipsio).
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=