Jaargang 65 Nummer 3

Pokrof 1 1 voor deze uitspraken van de kerkleiders, ver- oordeelden andere deze vergaande uitspraken in felle bewoordingen. Gezien het feit dat deze verklaringen heel wat verder gingen dan ver- oordeling van geweld in het algemeen, kun je je afvragen of de kerkleiders niet onder druk zijn gezet door de Syrische regering om met een dergelijke verklaring te komen. De ontvoerde aartsbisschoppen Ondertussen zijn de twee aartsbisschoppen van Aleppo, Mar Gregorius Yohanna Ibrahim van de Syrische-Orthodoxe Kerk, en Paulus Yazigi van de Grieks-Orthodoxe Kerk, die op 22 april vijf jaar geleden gekidnapt werden, nog altijd niet terug. Zowel kerkelijke als politieke leiders in de betrokken kerken geloven dat ze nog steeds in leven zijn, meest waarschijnlijk in handen van al-Nusra dat in het noorden van Syrië nog steeds gebieden in handen heeft. In een verklaring op 22 april van dit jaar hebben de patriarchen van de twee kerken nog eens expliciet gemeld dat ze hun uiterste best zullen blijven doen om hen terug te vin- den. Meer in het algemeen benadrukken ze ook in die verklaring nog eens dat dergelijke aanslagen op christenen hen niet uit Syrië weg zullen jagen. Bij een mogelijke vrede Als de oorlog in Syrië, zoals velen op dit moment ver- wachten, ten einde zal komen zonder dat het regi- me van Assad vervangen zal worden, zal dit voor de korte termijn betekenen dat de christenen in Syrië, ondanks dat de oorlog hun aantal en mogelijk ook hun relatieve percentages flink heeft verminderd, waar- schijnlijk in grotere aantal- len aanwezig zullen blijven dan in buurland Irak. Daar hebben oorlog en geweld de afgelopen jaren nog een veel groter effect op de christelijke bevol- king gehad, deels omdat christenen daar meer dan in Syrië expliciet doelwit waren, deels omdat er, behalve in het Koerdische noorden, nauwelijks streken zonder oorlogsgeweld waren. Tegelijkertijd zal de toekomst van de christe- nen in Syrië sterk afhankelijk zijn van welke voorwaarden een vredesovereenkomst zal bie- den voor lange-termijn stabiliteit in Syrië en de omringende landen. Het moge duidelijk zijn dat een korte-termijn overwinning van Assad door significante delen van de bevolking niet van harte gesteund zal worden. Als er, na zo’n vre- desovereenkomst, geen zichtbare en concrete stappen worden gezet naar een inclusievere en democratischer samenleving zal een dergelijke vrede de voedingsbodem voor een nieuw con- flict vormen. Heleen Murre-van den Berg Voorgevel van de Melkietische Grieks-katholieke patriarchale kerk in Damascus, Syrië (Foto: G. van Dartel).