Jaargang 64 Nummer 3

Pokrof 1 9 Missionaire aspecten van de Orthodoxe Kerk Geschiedenis en huidige tijd Aartspriester Theodoor van der Voort, rector van de orthodoxe parochie H.H. Eersttronende Apostelen Petrus en Paulus te Deventer en theoloog, hield op 30 september jl. voor de Nederlandse Zendingsraad een lezing over Orthodoxe Kerk en missie. Pokrof vroeg hem deze lezing ter beschikking te stellen voor publicatie in ons tijdschrift. Vader Theodoor heeft de lezing bewerkt tot onderstaand artikel (hier en daar met intactlating van de oorspronkelijke setting). V oordat ik over de missionaire aspecten van deOrthodoxe Kerk in onze contreien kan beginnen, is het noodzakelijk enkele algemene opmerkingen te maken. Allereerst dienen we ons te realiseren dat de Orthodoxe Kerk, nadat de eerste drie eeuwen met perioden van vervolgingen voorbij waren, vooral een Rijkskerk is geweest. Het Oost-Romeinse Rijk, dat tot 1453 heeft bestaan, heeft dan ook meer dan duizend jaar een stempel op de ontwikke- ling van de Orthodoxe Kerk gedrukt. In dit Rijk was er geen scheiding tussen Kerk en staat. Er was, wat men noemde, een ‘symfonie’ tussen beide. De keizer hield zich met de staat bezig en de patriarchen en bisschoppen met de Kerk. Waar dat nodigwas, zoals bij elkaar overlappen- de zaken, werkte men samen, en wanneer dat noodzakelijk was corrigeerde men elkaar. Al werkte dit systeem meestal verre van perfect – vooral de keizer bemoeide zich te vaak met ker- kelijke aangelegenheden – , dit was wel de offi- ciële situatie. De meeste inwoners van het Rijk waren christen, en kinderen werden kort na de geboorte gedoopt. Het feit dat het Rijk vanaf de 6 e eeuw steeds verder in grootte afnam, hield in dat er geen nieuwe gebieden bij het Rijk getrok- ken werden waarvan de bevolking nog geker- stend moest worden. De missionaire uitdaging kwam dan ook van buitenaf. Missie inMoravië Rond 863 zond vorst Rostislav van Moravië – het oosten van de huidige Tsjechische Repu- Varende kerk op de Wolga.