Jaargang 63 Nummer 5

POKROF 2016 • 5 3 Panorthodox Concilie – Herman Teule 6 Metropoliet Kallistos Ware. Interview over Concilie 10 Kanttekeningen van een waar- nemer – aartsbisschop Joris Vercammen 12 Advent en Kerst: De komst van de Koning – Leo van Leijsen 15 Patriarch Athenagoras als oecumenicus – Nick Pouls 18 Homosexualiteit en Kerk in Oost-Europa – Paul Brenninkmeijer 22 Korte Berichten 23 Byzantijnse Liturgie XIV: Metten – Leo van Leijsen Pokrof 2 Redactie: Paul Baars (hoofdredacteur a.i.), Paul Brenninkmeijer, Dolf Bruinsma, Geert van Dartel, Leo van Leijsen (redactiesecretaris), Heleen Murre-van den Berg, Katja Tolstaja, Huub Vogelaar. Administratie en redactiesecretariaat: Pokrof, Emmaplein 19 D , 5211VZ ’s-Hertogenbosch, tel: 073-7370026, e-mail: secretariaat@oecumene.nl, website: http://www.oecumene.nl/Publicaties/Pokrof De auteurs zijn verantwoordelijk voor de inhoud van hun bijdragen en geven niet de mening van de redactie weer. De redactie is verantwoordelijk voor titels en tussenkopjes alsook voor foto’s en hun onderschriften. Voor mogelijke onjuistheden in aankondigingen van liturgievieringen en evenementen kan de redactie niet aansprakelijk worden gesteld. De redactie behoudt zich het recht voor ingezon- den reacties in te korten of niet te plaatsen. Opzeggingen dienen vóór 1 december in ‘s-Hertogenbosch te geschieden, anders wordt men verondersteld abonnee te blijven. De abonnementsprijs is € 20, giro IBAN: NL 61 INGB 0005679145 (BIC: INGBNL2A) t.n.v. Tijdschrift Pokrof, ’s-Hertogenbosch. Opmaak: VANDARTEL, Oss. Drukwerk: Van Stiphout, Helmond. VAN DE REDACTIE Met dit Pokrofnummer in uw bus zitten we in de aan- loop naar Kerst. Hoewel de Byzantijnse liturgie geen Advent kent zoals de westerse vier weken voor Kerstmis, beschouwt zij het Feest van de Tempelgang van de Moeder Gods op 21 november als “de eerste aankondiging van de verlossing van de mens” (tropa- rion), zo al wijzend op de komende Kerst. Vandaar de icoon van dit (apocriefe) verhaal op de cover, vandaar ook in dit nummer ‘Enkele gedachten op weg naar Kerstmis’. Verder besteden we veel aandacht aan het Orthodox Concilie van afgelopen zomer dat te belangrijk is om het niet nader te belichten in Pokrof. En met een artikel over patriarch Athenagoras belichten we een belangrij- ke episode in de orthodoxe oecumenegeschiedenis. Met de bijdrage over homosexualiteit en Kerk in Oost- Europa raken we aan de actualiteit. Dit laatste nummer van 2016 eindigt met de vaste rubriek over de Byzantijnse Liturgie, dit keer over de metten. De Pokrofredactie wenst u nu alvast Zalig Kerstmis en Fijne Feestdagen. Leo van Leijsen, redactiesecretaris Pokrof verschijnt vijfmaal per jaar en is een uitgave van de Katholieke Vereniging voor Oecumene Athanasius en Willibrord De illustraties op de omslag: Voorzijde: Intrede van de Moeder Gods in de Tempel, verhaal uit apocriefe Proto-Evangelie van Jacobus. Feest: 21 november. Icoon: Griekenland ca. 1700 (Foto: Temple Gallery, Londen); Achterzijde: Maria in de tempel, op de trap met zeven treden, waar ze wordt gevoed door een engel (fragment). Openingsliturgie Orthodox Concilie, orthodox Pinksteren 2016.