Jaargang 62 Nummer 1

Pokrof 2 1 VERGODDELIJKING Op 31 oktober jl. hield prof dr H. E. Zorgdrager haar inaugurale rede aan de Protestantse Theologische Univer- siteit (PKN) te Amsterdam. Heleen Zorgdrager werd daar persoonlijk hoogleraar ‘Systematische Theologie met bijzondere aandacht voor gender- studies’. Haar rede had de prikkelen- de titel Gewoon goddelijk. Theosis als oecumenisch zoekontwerp voor een inclusief denken over verlossing . Professor Zorgdrager is goed bekend met het oosters christendom. Ze doceerde aan de Katholieke Universi- teit van Oekraïne te Lviv en publiceer- de hierover in ons land, o.a. in Pokrof. Theosis , vergoddelijking, is een theo- logisch begrip dat met name in de oosterse kerken breed is uitgewerkt: ‘God is mens geworden, opdat de mens God worde’ (Sint-Athanasius de Grote, 4 e eeuw). Oude kerkvaders, oosters-orthodoxe vrouwelijke theolo- gen uit de 20 e eeuw, Luther, Calvijn en Barth, feministische theologie, queer-theologie (theologie vanuit het perspectief van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenders), alsmede anglicaan- se (Sarah Coakley, N.T. Wright) en Finse lutherse theologen passeerden de revue. De rede was het startschot voor Zorgdragers komende onderzoek. Zij “wil […] verder werken aan een femi- nistisch-protestantse doordenking van verlossing als theosis.” ( Gewoon god- delijk , p 22; zie hele tekst: http://www.pthu.nl/actueel/nieuws/Ni euwspdf/gewoon-goddelijk-a5-4.pdf). In Pokrof 2015-3 verschijnt een bespreking van Heleen Zorgdrager’s denken over vergoddelijking. POKROF IN ITALIË Van 26 tot 28 november, vond in Monastero di Bose (Italië) de conferen- tie plaats, ‘Historicizing Ecumenism’ (De geschiedenis van de oecumene vastleggen). ‘Bose’ is een oecumeni- sche gemeenschap van monniken, mannen en vrouwen, protestanten, katholieken en orthodoxen, gesticht door Enzo Bianchi. Scheidend voorzit- ter van de Katholieke Vereni- ging voor Oecumene, Henk van Doorn; directeur Geert van Dartel en Pokrof-secretaris Leo van Leijsen waren aanwezig. Geert van Dartel sprak over ‘Kosmos & Oecu- mene’ (1967-1992), het tijdschrift van de Sint Willibrord Vereniging, en over enkele kopstukken uit het oecumeni- sche verleden (Groot, Fiolet, Lescrau- waet, Houtepen). Leo van Leijsen sprak over zestig jaar Pokrof (1954-2014) in zijn lezing ‘Out of a desire for Unity’. Hij constateerde vier periodes in die 60 jaar, met elk hun bijzondere kenmer- ken, maar alle gekenmerkt door oecu- menisch verlangen. Zijn lezing ver- schijnt in Pokrof 2015-3. PAUS BEZOEKT PATRIARCH Eind november 2014 was er het drie- daagse bezoek van paus Franciscus aan Turkije, op uitnodiging van patriarch Bartholomeos I van Con- stantinopel om hun patroonsfeest van de heilige apostel Andreas in Istanbul mee te vieren. Het was de vierde ont- moeting tussen Bartholomeos en Franciscus. In de kerk van het patriarchaat, nam de paus deel aan een oecumenische vespers. Daarbij vroeg de paus aan de patriarch de zegen, wat Bartholomeos beantwoordde met een kus op Fran- ciscus’ hoofd. Bij deelname van de paus aan de Orthodoxe Goddelijke Liturgie, zondag 30 november, maakte paus Franciscus duidelijk wat voor de Rooms-katholie- ke Kerk oecumene is: “niet de onder- werping van de één aan de ander, noch de absorptie van de één door de ander. […] Het betekent vooral de aanvaarding van alle gaven die God aan eenieder gegeven heeft, ter mani- festatie aan de gehele wereld van het grote geheim van de verlossing door Christus de Heer door de Heilige Geest. […] Ik wil eenieder die hier aanwezig is ervan verzekeren dat de katholieke Kerk, teneinde het doel van de kerkelijke eenheid te kunnen berei- ken, geen enkele condities wil opleg- gen, behalve die van de gezamenlijke geloofsbelijdenis, en dat wij bereid zijn om samen te zoeken – in het licht van de leer van de Schrift en de erva- ring van het eerste millenium – naar wijzen waarop we de noodzakelijke kerkelijke eenheid in de huidige omstandigheden kunnen garanderen: het enige dat de katholieke Kerk ver- langt, en waarnaar ik streef als bis- schop van Rome, ‘de Kerk die voor- gaat in de liefde’, is de gemeenschap met de Orthodoxe Kerken.” De kerk- leiders gaven aan het eind van de dag een gezamenlijke verklaring uit. [Bron: Hendro Munsterman, ‘De paus in Turkije: een bijgedragen steentje of een omslagpunt in de oecumene?’, 1 december 2014, www.oecumene.nl] Op de ‘Zondag voor de Oosterse Kerken’ 2015 (3 mei a.s.) heeft de Katholieke Vereniging voor Oecumene als thema het Patriarchaat van Con- stantinopel binnen de oecumene. Info: www.oecumene.nl. De twee lezingen vanuit de Katholieke Vereniging voor Oecumene en Pokrof: v.l.n.r. Geert van Dartel, Leo van Leijsen en ‘moderator’ prof. Mathijs Lamberigts uit Leuven (Foto: H. van Doorn).