Jaargang 60 Nummer 1

De Orthodoxie komt uit het oosten, is de algemene indruk. En we weten dat de Orthodoxie ook in het westen bestaat, al dan niet onder emigranten, die in een aantal steden haar kerken heeft. Orthodoxe theologen zullen we dus vooral in het oosten zoeken, maar ze zijn er ook in het westen. Het gaat dan meestal om geëmigreerde Russen, maar er zijn tevens westerlingen onder. De bekende Olivier Clément was een van hen. O livier Clément (1924-2009) was Frans- man, geboren en getogen in de Languedoc. Hij wendde zich na enige spirituele omzwervingen, onder invloed van belangrijke Russische schrijvers, tot de Ortho- doxie, Hij werd aangetrokken door haar zin voor mysterie, de boodschap en aanwezigheid van de verrezen Christus, de vergoddelijking van de mens en de “liturgie in de Drieëen- heid”. Wel heeft hij kritiek op haar ritualisme, nationalisme en de voortdurende conflicten die zich er afspelen. Groot theoloog Olivier Clément wordt gezien als een groot Orthodox theoloog. Hij schreef veel. Een recen- Pokrof 6 Olivier Clément In een nieuwe licht en haar geschiedenis, worden volgens George niet uitgeschakeld, maar getransfigureerd in de frisheid van een nieuw bewustzijn en de viering van het opgestane leven in Christus door de Geest. Ons lineaire gevoel van geschiedenis – in de christelijke theologie vaak beschouwd als van een goddelijke orde – zal serieus moeten beoor- deeld in het licht van het vervolmakende werk van de heilige Geest. De Geest werkt waar- schijnlijk niet altijd volgens de lineaire histori- sche logica. Het Europese concept van de geschiedenis wordt soms ten onrechte be- schouwd als het christelijke concept van de geschiedenis dat het minst gevoelig is voor de spirituele bronnen en psychologische inzichten in het boeddhisme, hindoeïsme, taoïsme en andere religies. Met deze vele doorgaande ver- halen van culturen en volkeren doorheen de tijd moeten we rekening houden, voordat we het laatste woord over volmaaktheid spreken, aldus George. Bepaalde concepten van geschie- denis koesteren een arrogant vooruitgangsge- loof, zijn triomfalistisch en eenzijdig en heb- ben naast een ernstige ecologische crisis ook een bedreigend, wereldwijd terrorisme veroor- zaakt. Als de christelijke zending en evangeli- satie blijft veronderstellen dat dit concept van geschiedenis bijbels, goddelijk en superieur aan anderen is, dan zal het christendom de mensheid een fatale slechte dienst bewijzen. Huub Vogelaar De lezing van Dr. K.M. George in het Engels is te vinden op www.globalchristianforum.org, onder Manado 2011.