Jaargang 59 Nummer 3

POKROF 2012 • 3 3 Europa vanuit Grieks-orthodox gezichtspunt – Vassilios Makrides 6 Hugo Ball: Byzantium à la dada – Frank Bosman 9 Sociale verantwoordelijkheid in Oekraïne – Roman Fihas 12 Meditatie: Herinneren en gedenken – Frank Bestebreurtje 15 De Logos-hater – Dolf Bruinsma 18 In Memoriam Paus Shenouda – Kees Hulsman 21 Korte berichten 23 Liturgieagenda Pokrof 2 Redactie: Paul Baars, Wil van den Bercken, Paul Brenninkmeijer, Dolf Bruinsma, Geert van Dartel, Josephien van Kessel, Dolf Langerhuizen (hoofdre- dacteur), Leo van Leijsen (redactiesecretaris), Heleen Murre-van den Berg, Katja Tolstaja, Huub Vogelaar. Administratie en redactiesecretariaat: Katholieke Vereniging voor Oecumene, Biltstraat 121, 3572 AP Utrecht, tel. 030 - 2326907, e-mail: secretariaat@oecumene.nl, internet: http://www.oecumene.nl/Publicaties/Pokrof De auteurs zijn verantwoordelijk voor de inhoud van hun bijdragen en geven niet de mening van de redactie weer. De redactie is verantwoordelijk voor titels en tussenkopjes alsook voor foto’s en hun onderschriften. Voor mogelijke onjuistheden in aankondigingen van liturgievieringen en evene- menten kan de redactie niet aansprakelijk worden gesteld. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden reacties in te korten of niet te plaatsen. Opzeggingen dienen vóór 1 december in Utrecht te geschieden, anders wordt men verondersteld abonnee te blijven. De abonnementsprijs is € 20, giro 5679145 (codes voor overboekingen vanuit buitenland: IBAN: NL 61 INGB 0005679145 en BIC: INGBNL2A t.n.v. Tijdschrift Pokrof, Utrecht. Opmaak: VANDARTEL , Oss Drukwerk: Van Stiphout, Helmond. VAN DE REDACTIE Dit zomernummer van Pokrof brengt weer de wondere wereld(en) van het oosters christendom bij u. Griekenland staat de laatste maanden enorm in de belangstelling; professor Vassilios Makrides laat in zijn artikel over Europa vanuit Grieks-orthodox gezichtspunt zien hoe de kerk daar steeds een ambigue houding ten opzichte van de EU heeft aangenomen. Frank Bosman brengt ons in contact met de opmerkelijke betekenis die Byzantium speelde in het leven van de Duitse kunstenaar Hugo Ball. De kerken in Oekraïne begeven zich op het terrein van de sociale verantwoordelijkheid, sommige al tientallen jaren; en er is ook een hoop te doen, aldus Grieks-katholiek priester Roman Fihas. In een meditatief artikel gaat Frank Bestebreurtje in op het thema gedenken, zoals dat met name in kerkelijke kring in Rusland gebeurt. Dolf Bruinsma voert ons in het denken in van de Russische schrijver Sjestov, en Kees Hulsman gedenkt de Koptische paus Shenouda III die onlangs overleed en wiens betekenis de grenzen van zijn kerk ruim overschreed. Goede zomer toegewenst, veel plezier met dit nieuwe Pokrofnummer, Leo van Leijsen, redactiesecretaris Pokrof verschijnt vijfmaal per jaar en is een uitgave van de Katholieke Vereniging voor Oecumene Athanasius en Willibrord Aya Sofia in Istanboel, de oude hoofdstad Constantinopel van Byzantium. (Foto: Leo van Leijsen).