Jaargang 59 Nummer 2

Pokrof 8 trast met het comfortabeler priesterleven. Getrouwde priesters verlangen een behoorlijke levensstandaard en soms ook luxe voor hun gezin. Daarom concurreren de pries- ters soms met elkaar om een winstgevende parochie te krij- gen, wat ook wel eens leidt tot corruptie. Liturgie en dagelijks leven Het volksgeloof uit zich heel zichtbaar via de liturgie en in het leven van alledag. Er zijn grote verschillen in beleving. Sommige mensen komen naar de kerk uit traditie, of omdat het een sociale plicht is. Velen gaan alleen op de grote feestdagen naar de liturgie: met Kerstmis en vooral met Pasen, het belang- rijkste kerkelijke feest. Niet iedereen gaat te biecht en ter communie. Ook zijn er andere feestdagen waarop tenminste één gezinslid na- mens de hele familie naar de viering komt. Op Theofanie is er de zegening van het water. Met het water wordt het huis gezegend, men drinkt het voor een goede gezondheid of om een kind te zegenen zodat het niet meer bang is van honden. Op Palmzondag worden de palmtak- ken gezegend. En er is de zegening van vlees en eieren op Paaszaterdag. Op het feest van de Ge- daanteverandering van Jezus wordt na de vie- ring fruit gezegend. Op feestdagen is het niet alleen verplicht om naar de kerk te gaan, maar mag er ook geen zwaar werk gedaan worden: bijvoorbeeld het huis opruimen, graven of bou- wen, of werken in de tuin. Heel vaak gaan men- sen op zon- en feestdagen bij hun familie of vrienden op bezoek. Er zijn ook mensen die een diepere geestelijke behoefte voelen. Zij gaan regelmatiger naar de kerk om voor eigen intenties te bidden of gewoon een kaars op te steken. Men bidt voor de kinderen, voor een goede gezondheid, voor familieleden die in het buitenland werken, ziek zijn of aan de alcohol verslaafd zijn. Mensen lij- ken hun problemen door middel van het gebed op te willen lossen, zelfs als ze eigenlijk de hulp van een arts, psycholoog of psychiater nodig hebben. Uiteindelijk zijn de privégebeden veel belangrijker dan de zondagsviering zelf. Veel mensen zijn op zoek naar bovennatuurlijke bij- stand, naar wonderen, die ze tijdens een ziekte, een alcoholverslaving of een ander levenspro- bleem via privégebed hopen te ontvangen. Men bidt vooral tot heiligen en de Moeder Gods, tot Antonius van Padua uit de rooms- katholieke traditie, maar ook tot de orthodoxe Serafim van Sarov of tot de heilige Maron van de Maronietische Kerk. Belangrijk is dat hij of zij kan helpen. Tot God de Vader direct durven mensen meestal niet te bidden, omdat ze zich zondig voelen, maar ook omdat veel mensen gewoon geen positief vader- of manbeeld heb- ben en ze daarom moeite hebben om op God te vertrouwen. In de praktijk wordt het geloof nogal eens oppervlakkig beleefd en is de volksspiritualiteit sterk maar ook wat primitief. De Oekraïense Grieks-katholieke kerk kan het hier beter doen. Er wordt te weinig nagedacht over de vraag hoe aan die volkse uitingen meer richting kan worden gegeven. Mensen zijn traditioneel erg op de sacramenten gericht – daar ligt ook het werkgebied van de kerk. Maar dat geloof in en de omgang met de sacramenten is in zekere zin onpersoonlijk en ritualistisch. Waar het persoonlijk wordt, is het vaak gericht op het verkrijgen van gunsten. Julia Hoppenbrouwers–Nagornyak Bruid en bruidegom staan op de roezjnik – van oudsher een talisman die het kwaad afweert. Veel zorg geldt de kaarsen, want als de bruidsjurk vlam vat, is het huwe- lijk verdoemd. In een kerkgebouw van het zelfstandige patriarchaat Kiev, waar het denken en doen niet ver- schilt van het Grieks-katholieke volksgeloof. (Foto: Hoppenbrouwers)