Jaargang 56 Nummer 2

Pokrof 1 8 Een leven lang in afzondering en ascese, steeds reikend naar de ontmoeting met God, van aangezicht tot Aangezicht. Voor de meeste mensen is het moeilijk voorstelbaar. Het boek over de heilige Silouan (1866-1938), door archiman- driet Sophrony, brengt de figuur van de kluizenaar dichterbij. Je zou kunnen spreken van drie momenten of fasen. Eerst de ontmoeting met het goddelijke, in een moment van genade, los van enige con- crete aanleiding. Daarna trekt God zich terug, maar de herinnering aan de overweldigende erva- ring is zo dwingend, dat de asceet er een heel leven voor over heeft om die toestand, waaraan hij even heeft mogen raken, weer te bereiken. Waarna, als aan alle voor- waarden van berouw en nederigheid wordt voldaan, het contact wordt hersteld. A rchimandriet Sophrony (1896-1993) had in 1925 op de Athos zijn ontmoeting met de monnikSilouan, “het belangrijkste geschenk van de goddelijke voorzienigheid”. De monnik werd zijn starets, zijn geestelijk leider, tot diens dood in 1938. Het boek dat hij over Silouan schreef, stamt uit 1948 en is nu door de uitgeverij Ortho- dox Logos uitgebracht, vertaald uit het Russisch door zuster Elizabeth (Koning). Het boek telt maar liefst 541 bladzijden. Het eerste deel heet “Leven en onderricht van de sta- rets”, het tweede deel “De geschriften van de heilige Silouan”. Het boek eindigt met het docu- ment uit 1987 waarmee Silouan door Dimitrios, patriarch van Constantinopel, wordt heiligver- klaard. Zijn feestdag is op 24 september. Leven Het eerste deel is geen biografie. De feiten over zijn leven zijn niet erg talrijk en het verslag ervan doet denken aan een klassiek heiligenle- ven. Simeon Ivanovitsj Antonov is geboren in het gouvernement Tambov. Zijn vader, een boer, ontvangt een boekenventer die probeert te bewijzen dat God niet bestaat. De twijfel bij de kleine Simeon is gezaaid. Inmiddels groeit hij op, wordt groot en opvallend sterk. Hij gaat om met vrienden, met meisjes, drinkt wodka en speelt accordeon. Hij kan veel wodka op zonder dron- ken te worden. Hij kan met blote handen gloei- ende dingen pakken, zware gewichten tillen en met één vuistslag een dikke plank doorslaan. Een kracht die bij zijn latere ascetische inspan- ningen van pas zou komen, aldus zijn biograaf. Hij raakt betrokken bij een vechtpartij, heeft een losbandige periode en na een droom besluit hij, als hij uit militaire dienst komt, in een kloos- ter te gaan. Verder krijgt zijn leer in het eerste deel de meeste ruimte. Onderricht Silouan wordt neergezet als een orthodoxe mon- nik. Wat vindt hij van niet-orthodoxen? Hij ont- moet een archimandriet die onder de niet- orthodoxe christenen missioneringswerk be- drijft. De jonge onervaren archimandriet houdt hun dan voor dat hun geloof ontucht is, en dat er geen redding is als ze zich niet bekeren. De sta- Moderne Griekse icoon met (van rechts naar links) St. Silouan en de gezegende Sophrony. De heilige Silouan, asceet en starets