Jaargang 55 Nummer 4

Pokrof 1 8 M en kan in God geloven of niet. Men kan Hem ha- ten of Hem een schep- ping van men- selijke ontevre- denheid vinden. Elke verhouding tot God is een vraag. Maar er komt een mo- ment in de geschiedenis dat zelfs de noodzaak tot vragen verdwijnt en de mens zichplots in eenwereld bevindt waar de vraag naar God verandert in een vraag naar een wereld waarin verder geen plaats meer is voor God. Een reductie getuigt echter nog steeds van een aanwezigheid die tot iets simpelers teruggebracht moet wor- den. Wanneer in het bewustzijn en in de omringende realiteit de ‘openbaring van het verborgene’ afwezig is, om het in de woorden van Heidegger te zeggen, dus wanneer er geen God meer is in de wereld, dan valt er niets meer te reduceren. Tijdperk van de agnosis Aan de huidige toestand van de wereld ging volgens Houtepen een lang proces van secula- risering vooraf – ofte- wel van de reductie van de idee van God. Maar nu behoort ook dit tot het verleden. Heden ten dage kan elke Europeaan het prima zonder God stellen en voelt hij zich hier- over niet gealarmeerd. Houtepen stelt daarom een andere naam voor ons tijdperk voor – het tijdperk van de agnosis. In het hoofdstuk ‘Verschillende vormen van agnosis’ geeft hij niet alleen een kwalitatieve beschrijving van dit nieuwe verschijnsel, maar beschrijft hij ook de ontstaansgeschiedenis en wijst op de onvolkomenheid van onze huidige situatie, waarmee hij meteen de idee van Fukuyama over het einde van de geschiedenis verwerpt. Elk hoofdstuk wordt hierdoor een God, een open vraag (Recensie van de Russische vertaling van Anton Houtepens boek) Bij het St. Andrews Biblical Theological Institute in Moskou verscheen onlangs de Russische uitgave van het boek van Anton Houtepen: “God: een open vraag. Theologische perspectieven in een cultuur van agnosme”. Het boek van Houtepen, dat in Nederland uitkwam in 1997, beschrijft de cultuurfilosofische achtergronden van het hedendaagse afscheid van God. Vooral geeft het nieuwe denkwegen aan in filosofie en theologie die kunnen leiden tot een herstel van de verbinding tussen God en de cultuur. Aleksandr Zakurenko, medewerker van het Bijbels-Theologisch Instituut van de Apostel Andreas in Moskou, bespreekt het boek voor Pokrof. De Russische cover van het boek van Anton Houtepen, God, een open vraag. Theologische perspectieven in een cultuur van agnosme.