Jaargang 53 Nummer 2

Verlossing met kosmische dimensies POKROF 6 Orthodoxe christenen vasten ’s woensdags en ’s vrijdags ter her- innering aan het verraad en aan de kruisiging van Jezus. Echter, ter voorbereiding op het oudste en grootste feest van de christen- heid, Pasen, vasten zij gedurende de Grote Vasten maar liefst zeven weken lang. Op Goede Vrijdag eet of drinkt men in Maramures¸ (Noord-west-Roemenië) en Molda- vië (Noord-oost-Roemenië) zelfs helemaal niets, omdat men dan de zware ‘zwarte vasten’ houdt. Goede Week Iedereen boven de zes jaar gaat in de Goede Week conform aloude kerkelijke voorschriften te biecht om met Pasen te kunnen com- municeren. Soms is het zelfs zo druk in de kerk, dat men in de rij moet staan om te kunnen biech- ten. Men belijdt zijn zonden knielend onder het ‘epitrahil’, de stola van de priester. Daarom kent een Orthodox kerkgebouw geen biechthokjes. Een veelheid aan kerkdiensten en een groot aantal biechtelingen kenmerken de Goede Week. Velen wonen de diensten op Witte Donderdag en Goede Vrij- dag bij. Om de ernst van het lij- den van de Heer te onderstrepen wordt de afbeelding van de graf- legging van de Gekruisigde, die is geborduurd op een groot kleed, vanaf de avonddienst op Goede Vrijdag tot en met Stille Zaterdag vóór in de kerk tentoongesteld. Verder is het kleed het hele jaar door te zien in een glazen kast, die in een zijbeuk van de kerk staat. Op Stille Zaterdag verven de vrouwen, de draagsters van het leven, op fijnzinnige wijze paas- eieren. Elke streek, in sommige streken zelfs elk dorp of klooster, kent andere motieven. Met name in Moldavië, waar de invloed van de vele kloosters zich alom doet gelden, worden de eieren voor- zien van in fraaie kleuren uitge- voerde schilderingen vol oude folkloristische motieven. Zulke eieren zijn te mooi om op Pasen stuk te slaan. Zij worden vaak weggegeven als een kostbaar cadeau, dat men dankbaar aan- vaardt en jarenlang bewaart. Paasnacht De dienst in de Paasnacht, die langer dan vier uur duurt, zit net als andere Orthodoxe diensten vol symboliek en is van een grote schoonheid. Het hoogtepunt van deze drukbezochte dienst, waar- aan ook mensen deelnemen die anders weinig in de kerk komen (wat in West-Europa met Kerst gebeurt), vormt het moment waarop alle lichten in het kerk- gebouw uitgaan, de gelovigen zich in drommen achter de pries- ter aan naar buiten begeven en men driemaal in processie rond de kerk loopt. Bij de voordeur aangekomen bonst de priester drie keer op de deur, totdat de deur (die de ingang van het graf uitbeeldt) opengaat en men de donkere kerk binnenstroomt. Even later klinken vanuit de mond van de priester de woor- den: ‘Komt en ontvangt het licht’. Daarop stromen de gelovi- gen met hun kaarsjes samen rond de priester, die middenin de kerk staat, en geeft men dicht opeengedrongen aan elkaar het licht van de Opgestane door. In Het Orthodoxe kerkelijke jaar heeft als hoogtepunt Pasen, met de lange aanloop van de Grote Vasten (Veertigdagentijd). In de Roemeens-orthodoxe Kerk komen gelovige tradities en folklore rond het Paasfeest bij elkaar. De voorbereiding op het oudste en grootste feest van de christenheid, Pasen, is een periode van boete en inkeer. Op dit moderne fresco in een klooster in Moldavië (Noord- oost-Roemenië) is dit goed uitge- drukt door de parabel van de Verloren Zoon, die in de Grote Vasten een belangrijk thema in de liturgie is.