Jaargang 52 Nummer 3

POKROF 1 Vanuit haar wortels staat de Macedonische Orthodoxe Kerk voor Europa’s eerste ervaring met het christendom. Haar ge- schiedenis gaat terug op de mis- sie van de H. Paulus en bevat het getuigenis van een van de meest deugdzame christelijke gemeen- ten van de eerste eeuwen, Philippi. Het was Gods wil dat het zaad van de nieuwe leer hier gezaaid werd (Hand. 16,9) en dankzij het sterke geloof van de Macedoniërs groeide het zaad uit tot een sterke vruchtbare boom. Als kruispunt van wegen van de antieke beschaving maakte Ma- cedonië het mogelijk dat het christendom naar veel volkeren werd gebracht. Macedonië was dus een plaats waar de verlich- ting (zie opmerkingen beneden, hier vooral: kerstening, red.) van de Slaven begon. De daar gespro- ken taal was voorbestemd om de eerste Slavische standaardtaal te worden. Macedonië was in later tijden een brug tussen Oost en West en speelde vooral geduren- de de Latijnse bezetting van Constantinopel (13e eeuw) een belangrijke rol in de Orthodoxie. Macedonische Kerk De Macedonische Orthodoxe Kerk is voortgekomen uit het aartsbisdom Justiniana Prima (gesticht als autocefale Kerk ten tijde van keizer Justinianus de Grote in de 6e eeuw, waarschijn- lijk met Skopje, de huidige hoofdstad van de Republiek van Macedonië, als centrum) en het beroemde aartsbisdom Ohrid. Er is een ononderbroken apostoli- sche successie, dat wil zeggen een opvolging van bisschoppen en hun gemeenschappen (Ker- ken). Het canonieke territorium van de Macedonische Orthodoxe Kerk valt samen met de grenzen van de Republiek van Mace- donië, maar de Kerk heeft ook enkele gebieden buiten de staats- grenzen: in de rest van Europa, in Noord-Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland. Het hoofd van de Kerk draagt de titel van ‘Aartsbisschop van Ohrid en Macedonië’. Sinds 1999 is Zijne Zaligheid Stefan de aartsbisschop van de Macedo- nische Orthodoxe Kerk. De Aartsbisschoppelijke Kerkelijk- Nationale Assemblee, die bestaat uit bisschoppen, priesters, dia- kens en leken, is het hoogste wetgevende college van de Kerk. Maar het hoogste gezag in de hiërarchie wordt gevormd door de Heilige Synode van bisschop- pen. Hierin zijn alle bisschoppen als lid gelijk, daarmee de volheid van hun kerkelijke gemeenschap uitdrukkend. Volgens het ortho- doxe verstaan van de hiërarchie heeft de aartsbisschop als het hoofd van de Kerk in alles de voorrang, maar dan verstaan als een voorrang in eer of als een voorrang om degene te zijn op de plaats van God in de dienst (liturgie), zoals Ignatius van An- tiochië de Goddragende (2e eeuw) zegt. Daarom wordt de aartsbisschop in iedere liturgie op de eerste plaats genoemd: ‘Gedenk, o God, op de eerste plaats de aartsbisschop van Oh- rid en geheel Macedonië, Stefan’. De Macedonische Orthodoxe Kerk bewaart de oude traditie dat ieder bisdom onder leiding van de bisschop de Kerk in haar volheid is. Dat betekent dat iede- re lokale Kerk - de bisschop, de priesters, de diakens en de leken - in zekere zin onafhankelijk is, of beter gezegd: door de band van de liefde met de andere Ker- ken verbonden zijn. De Macedonische Orthodoxe Kerk is weinig bekend in Nederland. Een Macedonische Orthodoxe introductie van zijn Kerk door priestermonnik Igor (Kalpakovski). Aartsbisschop Stefan van Ohrid en Macedonië (links van het midden, met boek in zijn handen), omringd door bisschoppen, priesters, diaken en gelovigen. Foto: Foto-archief Vader Igor Kalpakovski. De Macedonische Orthodoxe Kerk i k