Jaargang 52 Nummer 1

POKROF 1 De service is met het vijfde num- mer van Pokrof van 2004 afgeslo- ten. Langzamerhand zijn de meeste koren en gemeenschap- pen namelijk hun eigen wegen gegaan en maken gebruik van het rijke aanbod aan kalenders dat elders ter beschikking staat. De publicatie in Pokrof had zijn dienst gedaan. Overigens wil ik hier uitdrukkelijk vader Gabriël Münninghoff bedanken, bij wie ik altijd terecht kon voor uitleg en correctie als ik, gezien de ingewikkelde structuur bij com- binatie of samenvallen van fees- ten en tonen, er soms niet uit kon komen. Zijn deskundigheid hielp me altijd door de vervaarlij- ke klippen heen. Liturgie en kalender Het concrete probleem van de koren en de oosterse gemeen- schappen is wel opgelost, maar toch is het zinnig iets te schrij- ven over de achtergrond van deze ingewikkelde materie. Waarom is het zo ingewikkeld? Waarom zijn er bijvoorbeeld twee kalenders, een oude en een nieuwe? Als ik dit schrijf, zo vlak voor Kerstmis, ben ik me bewust dat bijvoorbeeld mijn medebroeders in Slowakije en Oekraïne Kerst- mis pas op 7 januari zullen vie- ren. O ja, denken sommigen dan: de Oosterlingen vieren Kerstmis niet, maar vieren alleen de Verschijning des Heren (Drie- koningen). Men vergeet dan ech- ter, dat het wel degelijk om Kerstmis gaat, maar dat 25 december voor hen pas op 7 januari valt. Het probleem van de twee kalenders dus. We komen daar direct op terug. Echter ook Pasen valt soms ver- schillend. In 2004 vierden ortho- doxen, oosterse katholieken en westerse christenen (katholiek, anglicaans of protestant) Pasen allemaal op 11 april. Maar in 2005 vieren de meeste oosterse kerken Pasen op 1 mei, terwijl de westerse christenen het dan al gevierd hebben op 27 maart, dat is vijf weken eerder. Hoe zit dat? Zo’n twintig jaar was de liturgische kalender een vaste rubriek in Pokrof. De contacten met de Duitse zusterorganisatie Catholica Unio brachten ons op het idee een liturgische kalender te publiceren. Dat zou een grote hulp zijn voor de Byzantijnse koren en gemeenschappen om de juiste lezingen voor de vieringen te kunnen vaststellen en de wisselende gezangen te kiezen die bij een bepaalde viering horen. Zo’n kalender is moeilijk te maken, vanwege het feit dat sommige gemeenschappen de zogenaamde nieuwe (of Gregoriaanse) kalender volgen, terwijl andere de Juliaanse of oude kalender trouw bleven. Wij losten dat probleem op door beide kalenders naast elkaar af te drukken. Dan had ‘elck wat wils’. Oude en nieuwe stijlen De liturgische kalender in de Byzantijnse traditie li i l i ij i i Lijst van kerkelijke feesten op Grieks-orthodoxe kalender 2005.