Jaargang 51 Nummer 1

POKROF 4 In zijn boek Of Water and the Spirit beschrijft de orthodoxe theoloog Alexander Schmemann hoe men in het vroege chris- tendom deze onlosmakelijke verbinding zag. In de orthodoxe theologie wordt de doop ook wel ‘de verlichting’ genoemd. Hiermee wordt aangeduid de verlichting door de heilige Geest die op de dopeling neerdaalt, zoals we ook in de Schrift over Jezus lezen (Mk. 1:9-11 en equivalenten in de overige evangeliën). Sacrament van de verlichting De heilige Geest doortrekt heel het leven en wezen van de dopeling. Zo beleefde men dat in de vroeg-christelijke kerk, aldus Schmemann. De dopeling krijgt een nieuw leven; geen moreler of beter leven ook niet vromer, maar een leven in, met en door Christus: zijn leven, sterven en verrijzen. Alle sacramenten zijn verbonden met de doop, omdat zij een- voudig uitdrukking en symbool zijn van het leven in en met Christus. En in alle sacramenten is het de liefde van God, de heilige Geest, die ons geschon- ken wordt. In de heilige Geest worden we vereend met Gods genade, met Christus’ leven en zijn zoonschap, één met hem in de Vader. Dit noemen de Grieken theosis of deïficatie, de vergod- delijking van de mens, ofwel photismos, de verlichting door de heilige Geest. Doopsel en charismata Deze verlichting in het doopsel wordt bezegeld door zalving met het heilig chrisma, het zegel van de heilige Geest. Hierin worden ons drie gaven geschonken, charismata die teruggaan op bijbelse tradities en waarin wij allen het kindschap Gods ont- vangen, waardoor wij ook delen in Christus’ gaven: de gave van zijn Koningschap, zijn Pries- terschap en zijn Profetenambt. Want allen worden wij geroepen een koninklijk, priesterlijk en profetisch volk te zijn (Hand. 2:18, 1 Petr. 2:9, Openb. 1:6). In deze charismata ligt onze roeping en ligt het nieuwe leven dat ons in het doopsel wordt geschonken als kinderen van God. Het koningschap gaat over het aanvaarden van deze gebroken wereld als Gods schepping en Het doopsel als poort tot het christelijk leven In de christelijke traditie is de doop het centrum van het christelijke leven en de basis van alle sacramenten. Met het doopsel is ieder ander sacrament onlosmakelijk verbonden. Het is de poort waardoor de gelovige binnentreedt in het christelijk leven. Het doopsel zelf is een initiatie tot het leven met Christus. Elke volgende stap binnen de kerkgemeenschap, iedere volgende initiatie, vindt hier zijn oorsprong, of dit nu in catechese is of in sacramenten. Na de doop wordt de dopeling het doopkleed omgedaan. Foto: L. van Leijsen.