68 Prof. dr. Herwig Aldenhoven Perspectief Zelfs het beroep op de Bijbel kan het model van de vroege kerk niet vervangen. Te denken dat wij tevreden zouden kunnen zijn met de canon van de Heilige Schrift zonder rekening te houden met de gemeenschap waarin deze is ontstaan, overgeleverd en geleefd, namelijk de vroege kerk, zou een kunstmatig isolement van de canon inhouden. Het is heel goed mogelijk het bijzondere karakter van de geschriften van de canon te serieus te nemen zonder ze op deze manier te isoleren. En wie aanneemt dat we de sprong van de Bijbel rechtstreeks naar de cultuur en tijdsgeest van vandaag kunnen maken, alsof er niets tussen ligt, overschat zowel het hedendaags bewustzijn als de mogelijkheden van een Bijbel die losgemaakt is uit de gemeenschap waarin ze is ontstaan, overgeleverd en geleefd. Hoe belangrijk het ook is om de tijdsgeest serieus te nemen, hij moet zich, zoals ik al zei, laten bevragen door de Bijbel, maar niet alleen door een geïsoleerde Bijbel, maar door de Bijbel zoals die concreet beleefd werd in de gemeenschap waarin hij ontstond, en dat betekent in de eerste plaats: door de vroege kerk. Als de huidige tijdsgeest op deze manier kan worden bevraagd, kan het echter, samen met het Bijbelse getuigenis, ook een criterium zijn voor welke elementen uit het leven van de vroege kerk als voorbeeld kunnen functioneren en welke niet. Wat tot dusver gezegd is, moet nog op één punt worden aangevuld. De Bijbel mag niet losgemaakt worden van de vroege kerk, maar de vroege Kerk mag evenmin geïsoleerd worden van de latere kerk. De ongewenste ontwikkelingen die zijn genoemd, maken dit moeilijk met betrekking tot de latere westerse kerk. Maar er is ook gezegd dat er in het Westen niet alleen maar ongewenste ontwikkelingen plaatsvonden. Als we daarnaar kijken, kunnen we ook daar afzonderlijke modelelementen ontdekken. Maar dit verandert niets aan het feit dat wij in de vroege kerk en de oosterse kerk, in tegenstelling tot de latere westerse kerk, iets vinden dat vandaag in het Westen in hoge mate en op een fundamentele manier model voor kerk is. Op deze manier helpt het model van de vroege kerk erbij om de tijdsgeest als ook de Bijbel de plaats te geven die hen toekomt. De vroege kerk mag dan wel niet van de latere westerse kerk geïsoleerd worden, maar ze moet wel op een zekere, ook kritische afstand van haar geplaatst worden. Zo bezien redt het model van de vroege kerk de tijdsgeest van vandaag van zelfoverschatting en helpt het ons kerk zijn aan diepte, universaliteit en
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=