2022-59 Herwig Aldenhoven 31 welche Struktur am besten den theologischen und Spirituellen Anforderungen entspricht, und dann aus neuen Erkenntnissen auch praktische Konsequenzen zu ziehen.6 Dus duidelijk kritisch, maar ook constructief. Op diezelfde wijze interpreteer ik ook zijn houding ten aanzien van het Petrusambt, waar er verschillende reflecties over te vinden zijn in deze bundel.7 2. Interessante, maar geen liturgische theoloog Tot zover de complimenten, zeer erg gemeend, voor een werkelijk interessante theoloog en de bijzondere inkijk die deze bundel biedt in zijn werk en denken. Voor het vervolg van mijn bespreking en reactie op dit boek zoom ik graag in vanuit mijn eigen discipline. Als liturgietheoloog hanteer ik de premisse dat de studie van de liturgie historisch gefundeerd moet zijn, theologisch uitdagend en bevragend en tegelijk praktisch relevant. Mijns inziens beantwoordt het denken van Aldenhoven zoals gepresenteerd in dit boek hier zeker aan en ik wees reeds op het interdisciplinaire karakter van Aldenhovens werk. Tegelijk miste ik het thema en de inzichten van de liturgie na het eerste deel van het boek, dat uit vier delen bestaat. Het eerste deel is dus getiteld Liturgie, daarna volgt er een deel Zum Gottesverständnis, dan is er een deel Kirche, gevolgd door het laatste deel Glaubensrechenschaft, waarna bij wijze van appendix nog een biografie en bibliografie volgen. De liturgie komt weliswaar naar voren in het artikel Einladung zur Eucharistie - Eucharistiegemeinschaft - Kirchegemeinschaft8 en in het artikel over Der Vorsitz bei der Eucharistie im Kontext der Bildtheologie,9 maar dat zijn slechts twee van de 21 bijdragen die na het liturgische deel van het boek komen. De meeste bijdragen gaan met andere woorden toch vooral en uitsluitend over de lex credendi, met overigens een erg belangrijk aandeel voor de pneumatologie, met name in het gedeelte Göttesverständnis, maar ook in de ecclesiologische reflecties. Een bijzonder boeiend artikel vanuit ecclesiologisch perspectief is Das ekklesiologische Selbtverständnis der Altkatholischen Kirchen.10 Behorende tot het wezenlijke van de kerk, beschrijft Aldenhoven hier de tegelijkertijd menselijke en goddelijke constitutie van de kerk. Hij verbindt dit uiteraard met het Christusmysterie de incarnatie, verzoening en verrijzenis van Christus en het werken van de Heilige Geest. Slechts
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=