DEEL 1 42 Prof. dr. Marcel Sarrot Perspectief geleid. Kortom, het is niet alleen de bedoeling dat leken meepraten en samen met geestelijke luisteren naar de Geest, het is wel degelijk ook de bedoeling dat zij in toenemende mate posities met beslissingsbevoegdheid gaan innemen. 4. Sensus fidei De grotere rol voor leken heeft te maken met het tweede begrip waar ik hier aandacht voor wil vragen: de sensus fidei. Bij de documenten die de website van het Vaticaan aanbeveelt als van belang voor het synodaal proces is ook het document van de Internationale Theologische Commissie Sensus fidei in het leven van de kerk. Bij de sensus fidei gaat het om het geloofsaanvoelen van de gelovige gemeenschap. Daarbij gaat niet op de eerste plaats om de hiërarchie. Vaticanum II sprak in de dogmatische constitutie over de Kerk Lumen gentium eerst over het volk Gods, daarna pas over de hiërarchie. En de sensus fidei wordt besproken in het hoofdstuk over het volk Gods (LG 12), niet in dat over de hiërarchie. Dit heeft te maken met het feit dat alle gelovigen in het doopsel de Heilige Geest hebben ontvangen (LG 12), dat zij allen delen in het algemeen (of gemeenschappelijk) priesterschap der gelovigen (LG 10), dat zij allen delen in het drievoudig ambt van Christus en deelhebben aan Zijn priesterlijke, profetische en koninklijke taak (CIC 204)12. De tegenstelling leek vs. geestelijke is een fundamenteel onjuiste tegenstelling, zo heeft kardinaal Kasper laten zien. Het woord ‘leek’ is afkomstig van het Griekje woord laos, volk, en aangezien wij allen krachtens ons doopsel lid zijn van het volk van God, verliezen wij nooit de status van leek, ook niet wanneer wij gewijd worden.13 Op dezelfde grond heeft de internationale theologische commissie het scherpe onderscheid tussen de onderwijzende Kerk (ecclesia docens) en de lerende Kerk (ecclesia discens) afgewezen, en beklemt het dat ook de ‘leken’ een actieve, en niet een louter passieve, rol dienen te spelen in de Kerk.14 5. Volk Gods In de eerste decennia na het Tweede Vaticaans Concilie was ‘volk Gods’ het centrale ecclesiologische begrip. In tweede instantie kwam hierop, vooral vanuit theologen rond het tijdschrift Communio, de kritiek dat alle nadruk was gaan vallen op het volk, en dat de kwalificatie van God uit beeld was verdwenen. Bij velen riep volk Gods de associatie op met een democratische kerk. Zo bleef alleen de horizontale dimensie van het begrip in
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=