Perspectief 2022-58

2022-58 SYNODALITEIT IN HET LEVEN VAN DE KERK Paus Franciscus’ eigen wijze van gezags-uitoefening 41 Als ik de Paus goed begrijp, moeten wij niet alleen uitkijken met het onderscheid tussen de voorbereiding en de eigenlijke synode, maar ook met de gedachte dat de gelovigen weliswaar mogen meepraten, maar de bisschoppen uiteindelijk beslissen. Dat is correct wanneer het gaat over de traditionele synode als raadgevende vergadering,6 maar wanneer men dit binnen het synodaal proces vooropstelt, doet dit geen recht aan het feit dat wij in het synodaal proces vooral samen naar de Heilige Geest moeten luisteren. Bovendien kan het gelovigen ontmoedigen om überhaupt mee te gaan praten. Zij kunnen het gevoel krijgen dat de bisschoppen er toch anders over denken, en dat het dus helemaal geen zin heeft wanneer zij meepraten. De houding die juist ook van de bisschoppen wordt gevraagd, is een luisterende houding, in de gedachte dat de Geest ook en juist door ‘gewone gelovigen’ kan spreken. ‘De heilige Benedictus onderstreept hoe “de Heer vaak de beste beslissing openbaart” aan wie geen belangrijke posities bekleedt in de gemeenschap (in dit geval de jongste).’7 Synodaliteit is daarom niet alleen een proces, maar ook een attitude.8 Die attitude vraagt om een ‘proces van bekering,’ waarin een nieuwe vorm van leiderschap ontstaat: ‘niet verticaal en klerikaal, maar horizontaal en gericht op samenwerking.’9 Ik denk dat het mee laten praten van grote groepen gelovigen bijna onvermijdelijk ertoe leidt dat zij ook meer direct betrokken worden bij de beslissingen die gedurende het synodaal proces worden genomen. Dat is ook in lijn met het beleid van deze paus. Hij heeft een- en andermaal benadrukt dat hij leken en in het bijzonder vrouwen meer wil betrekken bij het bestuur van de kerk. Twee van de mensen die bij de presentatie van het voorbereiden document voor de synode op het podium zaten, waren vrouwen.10 In februari 2021 benoemde paus Franciscus voor het eerst een vrouw (zuster Nathalie Becquart) als een van de twee ondersecretarissen van het secretariaat-generaal van de bisschoppensynode; als zodanig heeft zij ook stemrecht.11 Eerder dat jaar al maakte de Paus bekend dat vrouwen konden worden aangesteld als lector en acoliet, functies die geen bestuurlijke verantwoordelijkheden met zich meebrengen maar wel van grote symbolische waarde zijn, zoals ook de eerdere beslissing dat geestelijken die geen bisschop zijn, niet voor hun emeritaat de eretitel monseigneur meer kunnen krijgen. En heel onlangs maakte het Vaticaan in een nieuwe apostolische constitutie getiteld Praedicate Evangelium bekend dat de Vaticaanse dicasterieën in de toekomst door vrouwelijke of mannelijke leken kunnen worden

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=