Perspectief 2022-58

2022-58 SYNODALITEIT IN HET LEVEN VAN DE KERK Aan elkaar gegeven: Een protestants perspectief op synodaliteit 23 Predikanten kunnen zich er nog wel voor vrijmaken, al zijn er steeds meer plaatselijke gemeenten die er niet op zitten te wachten dat hun predikanten plots een paar weken bovenplaatselijke taken op zich neemt. En ouderlingen? Alleen degene die geen gewone baan heeft kan zich laten afvaardigen (tenzij hij erg fanatiek is en zijn vakantiedagen van twee jaar wil opsouperen - het is maar de vraag of je dergelijke mensen graag ziet op een synode). Bovendien moet men er aardigheid in hebben om behoorlijk formele vergaderingen met 51 andere mannen in de opstelling van een klaslokaal mee te maken, waar enkel via de voorzitter vragen gesteld kunnen worden. Het toenemende belang van de lokale focus ten opzichte van het bredere en bovenplaatselijke speelt een rol. Die focus is op zichzelf loffelijk: steeds meer kerken zijn minder op het eigen kerkverband gericht en meer op kerken en gemeenschappen in de eigen buurt, waarmee men een diaconaal steunpunt of voedselbank onderhoudt. Het nadeel is echter dat bovenplaatselijke bezinning uit beeld verdwijnt, terwijl die in een complexer wordende samenleving steeds meer van belang is. Daarbij moet eerlijkheidshalve gezegd worden dat niet alle discussies op synodes tot de pareltjes van de kerkgeschiedenis zullen gaan behoren: het is in een dergelijke setting niet eenvoudig, theologische of geestelijke diepgang te bereiken. Intussen wordt de formule 'synode' her en der wel vernieuwd. De Nederlands-Gereformeerde Kerken laten hun synodes samenkomen op enkele vrijdagen en zaterdagen, zodat ook mensen in loondienst in staat zijn deze bij te wonen. De synode van de Protestantse Kerk in Nederland is een meer permanent orgaan dan de synode van de kleinere gereformeerde kerken. Daarachter steekt ook een ander kerkbegrip: de Protestantse Kerk beschouwt zichzelf als kerk in het enkelvoud. De balans tussen plaatselijke gemeente en landelijk verband is anders dan bij de zojuist geschetste praktijk, met een meer centralistische organisatie. Ook in de PKN geldt echter dat de synode naar de beleving van velen behoorlijk op afstand staat van het gewone kerklid en van de plaatselijke situatie. In de basis is het presbyteriaal-synodale denken een goed idee, vooral in de vorm zoals ontworpen door de architecten ervan, onder andere Martin Bucer en Johannes Calvijn. De gedachte achter het ouderlingschap is dat het goed is dat de kerk niet door enkelen, maar

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=