Perspectief 2021-56

2021-56 De bisschop als leider 5 komt dat de besluitvorming in de Oud-Katholieke Kerk in de jaren tachtig en negentig vrij rustig en zonder noemenswaardige polarisatie is verlopen. Als eerste wordt gewezen op het episcopaal-synodaal karakter van de Oud-Katholieke Kerk en daarnaast wordt geconcludeerd dat de bestuursstijl van Glazemaker een belangrijke rol heeft gespeeld. Ik zou deze conclusie graag verder verdiepen met behulp van een aantal recente psychologische perspectieven op leiderschap. Leiderschap wordt in leiderschapsstudies veelal gedefinieerd met de woorden van organisatiepsycholoog Gary Yukl.3 Hij beschrijft leiderschap als het proces van het beïnvloeden van anderen, zodat er overeenstemming ontstaat over wat er gedaan moet worden en op welke manier én als een proces van faciliteren van individuele en groepsinitiatieven om gezamenlijke doelen te bereiken. Deze definitie van leiderschap onderstreept een aantal belangrijke kenmerken van leiderschap, namelijk dat leiderschap als proces moet worden gezien en niet zo zeer als een eigenschap. Daarbij is leiderschap niet het werk van één iemand, maar iets wat samen gedaan wordt met anderen. Deze definitie geeft vervolgens aan dat we leiderschap niet moeten zoeken in het specifieke handelen van een leider maar in hoe een leider anderen weet aan te moedigen om in beweging te komen. Tenslotte wordt leiderschap vanuit deze definitie hoofdzakelijk gezien als een proces van beïnvloeding. Het overhalen van anderen om te doen wat er van ze gevraagd wordt. Het gaat hier dus specifiek over overtuigen en niet over domineren. In de epiloog roept Janssen de vraag op of Glazemaker wel toe kwam aan het inhoudelijk leiding geven aan de kerk, omdat hij zo nadrukkelijk inzet op dialoog en op het delen van leiderschap. Ik denk dat we op basis van de bovenstaande definitie van leiderschap kunnen stellen dat dit juist precies is wat leiderschap inhoudt, namelijk invloed uitoefenen op anderen om hen te motiveren zich in te zetten voor het gezamenlijke belang. Je zou misschien wel kunnen stellen dat Glazemaker niet voor de groep uitliep, maar een leider mag je hem zeker noemen. Terug naar een aantal recente psychologische perspectieven op leiderschap. Terwijl men al sinds mensenheugenis gefascineerd is door leiderschap, zijn leiderschapsstudies en managementstudies pas serieus op gang gekomen aan het begin van de 20e eeuw. Ik wil graag een kort overzicht geven van de belangrijkste ontwikkelingen in de studie naar

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=