Perspectief 2021-56

48 Em. prof. dr. Jan Jacobs Perspectief ten onrechte, omdat Willebrands’ verhuizing naar Utrecht vooral bedoeld was om de verdeeldheid binnen de bisschoppenconferentie teniet te doen en daarin was ook aan Vriens een niet onbelangrijke rol toebedeeld. Maar deze en andere feilen nemen niet weg dat Schelkens met deze biografie een geweldige prestatie heeft geleverd waarin ‘life and times’ van een groot man heel zorgvuldig met elkaar verbonden worden. 4. Een leven in de mondiale katholieke oecumene Kerkscheidingen zoals die tussen Oost en West, maar ook die binnen het westerse christendom blijken taai. Ze te willen opheffen vraagt veel binnenkerkelijke mobilisatiekracht en een brede, de eigen traditie overstijgende oecumenische blik, gebaseerd op een groot geloof in de kracht en inspiratie van de Heilige Geest. Toen ik kardinaal Willebrands tijdens de viering van 50 jaar Sint Willibrord Vereniging op 12 juni 1998 in ’s-Hertogenbosch het eerste exemplaar van mijn boek Nieuwe visies op een oud visioen. Een portret van de Sint Willibrord Vereniging 1948-1998 mocht overhandigen, typeerde ik hem als ‘de architect van de mondiale katholieke oecumene’. Hij was met die typering verguld. Eerder had hij mij al eens toevertrouwd dat te vaak de nadruk was gelegd op zijn rol als priester-diplomaat en op zijn kwaliteiten op het terrein van het ‘diplomatiek oecumenisme’. Maar daardoor dreigde de plaats van de theologie en het werk van de theologen in de oecumenische beweging, in elk geval in de beeldvorming in de verdrukking te raken. Volgens Willebrands was het theologisch onderzoek onder bijstand van de Heilige Geest Gods voornaamste werktuig geweest voor de groei van de eenheid in geloof tussen de christenen. Willebrands zag zichzelf overigens niet direct als een reflexief theoloog, maar inderdaad eerder als een architect: ontwerper én uitvoerder van de zogenoemde ‘klassieke oecumene’. Hierin wordt middels – theologische – dialooggesprekken tussen kerken wederzijds begrip gecreëerd als eerste stap naar (meer) eenheid tussen die kerken. Daarbij bleef hij volledig vasthouden aan zijn katholiek kerkverstaan. Dat wordt bepaald door een geloof in Gods aanwezigheid in kerk, ambt en sacrament zoals gestalte krijgend in de katholieke kerk, gereguleerd door het kerkelijk leergezag. Wanneer geloofsgenoten dat kerkbegrip relativeerden haakte Willebrands af. Daarom bleef hij ook weg bij de viering van het veertigjarig bestaan van de Sint Willibrord Vereniging op 7 april 1989, tot groot ongenoegen

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=