Perspectief 2021-55

2021-55 Terugblik 45 Dat groeien in het evenbeeld van God wordt theosis genoemd, oftewel: de vergoddelijking van de mens. We worden dan gelijkend aan God, niet te verwarren met gelijk aan God. Uiteraard moeten we daarvoor God kennen, maar ook datgene waarin Hij weerspiegeld wordt, zoals andere mensen, de Kerk en de wereld, de schepping om ons heen en waar we zelf ook deel van uitmaken. Wie is de ander of het andere? De ander Als we denken in termen van individuen zien we de ander als oppositie van het zelf. Als we echter denken in termen van persoon-zijn is de ander niet zo verschillend van ons. Jij en ik als mens zijn immers beiden het evenbeeld van God. Eenheid bevat tegelijkertijd ook de andersheid, zoals we volgens Zizioulas kunnen afleiden uit de Drie-Eenheid. Je zou jezelf daarom ook altijd in relatie tot de ander moeten zien. Ieder voor zich heeft een waarde, maar die waardigheid doet pas recht als we in gemeenschap zijn van liefde en vrijheid, want dat is wat God is: God is Liefde en Vrijheid. Het ene sluit het andere niet uit. Je geeft geen vrijheid op door de ander lief te hebben en je kunt ook liefhebben terwijl jullie beiden vrij zijn. In vrijheid zijn we verbonden. Het is een eenheid in diversiteit. De manier waarop Zizioulas jou en mij als personen beschrijft doet mij denken aan Martin Bubers filosofisch werk Ich und Du. Daarin schrijft deze joodse godsdienstfilosoof over twee bestaanswijzen: Ich-Es (ik-het) en Ich-Du (ik-jij). Bij ik-het-relaties is er sprake van een monoloog. De ander wordt gezien als een object dat voorspelbaar en manipuleerbaar is. Ook zie je jezelf als een som van eigenschappen en handelingen en ben je in feite een eenzaam individu. Er wordt gedacht in termen van overeenkomsten en verschillen binnen een bepaalde ruimte en tijd. Je keert je daarbij van de ander af en keert terug naar jezelf. Een andere bestaanswijze wordt gekenmerkt door ik-jij-relaties waarbij sprake is van een dialoog. De ander kennen we als een entiteit zonder een bepaalde inkadering en gaat ruimte en tijd te boven. Deze bestaanswijze is dynamisch en levend. Zou er in ik-het-relaties sprake zijn van zelven, terwijl het in ik-jij-relaties gaat om personen?

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=