Perspectief 2021-55

40 Dr. Kees den Biesen Perspectief Uiteindelijk bereikt men zo de gmirūta, ‘volle groei, rijpheid, volmaaktheid’ die vooruitloopt op de eschatologische vervulling van Gods heilsbestel, op ‘de geestelijke manier van leven’ en ‘het nieuwe leven’ van na de verrijzenis: Wanneer iemand deze [negatieve] passies overwonnen heeft, wordt hij waardig geacht het oord der vrede te betreden, dat wil zeggen de goddelijke liefde, waarin hij door een openbaring een visioen ontvangt van haar mysteries. Wanneer hij de vrede van deze liefde heeft bereikt, verheugt zijn ziel zich over het einde van de verborgen strijd, want het is dan al als het leven van ná de verrijzenis. De Oost-Syrische mystieke auteurs Deze driedelige theologische antropologie van Johannes van Apamea oefende grote invloed uit op de meeste spirituele en mystieke auteurs van de latere Syrische traditie. Deze auteurs begonnen vanaf de tweede helft van de vijfde eeuw steeds meer te putten uit de geschriften van Griekstalige auteurs als Gregorius van Nyssa (345/350-na 395), diens leerling Evagrius van Pontus (345-399), Macarius-Simeon (actief ca. 360-400), Dionysius de Areopagiet (eind 5e - begin 6e eeuw) en nog vele anderen. Zo vond gedachtengoed uit het christelijk platonisme van Origenes van Alexandrië (183/187-na 253), uit de grote schat aan ervaringen van de Koptische monastieke wereld en uit de spirituele theologie van Cappadocië en Romeins Syrië ingang in de Syrische traditie. Met name de Oost-Syrische traditie ontwikkelde gaandeweg een mystieke traditie die uniek is binnen het christendom en culmineerde in de werken van Isaak de Syriër (ca. 613700), Simeon van Ṭaybūṯeh (actief 660-700), Jozef Ḥazzāya (‘de Ziener’, ca. 710-787) en Johannes van Dalyāṯa (ca. 690-780). De talrijke bronnen waaruit deze auteurs putten, de menselijke diepgang van hun ervaringen, inzichten en adviezen, hun heldere antropologie en symbolische hermeneutiek - dat alles kan hier zelfs niet in het kort worden aangeduid. Een korte vergelijking moge hier volstaan. Als wij namelijk Efrem de Syriër vooral als dichter-theoloog kunnen beschouwen en Johannes van Apamea als denker-theoloog, die beiden putten uit een rijke spirituele ervaring en in hun werken ook thema’s van mystieke

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=