2021-55 3 Theosis toen en nu De mens als persoon: Oosters-christelijke concepten van menselijke waardigheid Prof. dr. Alfons Brüning Het doel van onze zoektocht vandaag is om Oosters-christelijke opvattingen en concepties na te gaan over wat wij meestal “menselijke waardigheid” noemen. De theologische discipline, welke hierbij aan het woord komt, is de theologische antropologie, de leer van wat de mens is en ook wat hij zal zijn – waarin zijn/haar wezen en waarin zijn bestemming ligt. Wij zullen straks zien, dat juist deze twee dimensies, een statische en een dynamische, voor het Oosters Christendom gelijkwaardig naast elkaar staan. Het gaat hierbij niet alleen om een vrijblijvend uitstapje naar een ander en deels licht exotische wereld zoals die van het Oosters-Orthodox christendom. Het gaat niet erom, om alleen nog ietwat exotische nuances of variaties bij een bekend verhaal te voegen, terwijl wij toch eigenlijk allemaal al weten wat “menselijke waardigheid” betekent. Zoals straks zal blijken weten wij dat namelijk nog niet helemaal. Veeleer bestaan ook in een puur Westerse discussie, zoals deze nu al lange tijd wordt gevoerd, nog steeds twijfel, onduidelijkheden en problemen met dit begrip. Het welbekende Westerse verhaal van de ontdekking van de waardigheid van de mens betreft opeenvolgende stappen: de Renaissance, de Reformatie, de Verlichting en de moderne tijd. Hierbij vallen dan enkele mijlpalen te noemen zoals Pico della Mirandola’s beroemd traktaat “De dignitate hominis”, het debat tussen Luther en Erasmus over de vrijheid van de zondige mens (of de zondigheid van de vrije mens), later de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring of Immanuel Kants conceptie van de in moreel opzicht autonome mens, die een waarde heeft en niet alleen een prijs.
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=