22 Perspectief Liefde voor God, liefde voor de mens Vrouwelijke Orthodoxe theologen van de 20e eeuw over theosis en menselijke waardigheid Prof. dr. Heleen Zorgdragers In deze lezingenserie verkennen we wat een oosters-christelijk perspectief ons kan aanreiken met betrekking tot een visie op de menselijke waardigheid. Eerdere sprekers in de reeks hebben al helder gemaakt hoe in het oosters-orthodoxe spreken over menselijke waardigheid de notie van theosis centraal staat. De zin van het menselijk leven bestaat erin dat in elke mens het evenbeeld van God groeit en zichtbaar wordt om hem of haar gelijk aan God, dat is voluit persoon, te laten worden. Vanaf mijn eerste kennismaking met het begrip theosis (dat was overigens ver na mijn protestantse theologie-opleiding) intrigeerde het mij. Het resoneerde omdat er veel verwantschap leek te zijn met hoe in feministische theologie over persoon-zijn gesproken werd als een roeping tot mens-zijn voorbij begrenzing door genderrollen en -verwachtingen. Het fascineerde me ook omdat dualiteiten tussen ziel en lichaam, en God en mens, erin overstegen werden. Tegelijk wekte het mijn nieuwsgierigheid. Hoe zijn vrouwen in de orthodoxe traditie met dit begrip omgegaan? Heeft het hen geïnspireerd om kritisch te kijken naar de genderongelijkheid in samenleving en kerk? Hebben zij er emancipatoire, bevrijdende betekenissen in gevonden of aan toegekend? In deze lezing wil ik enkele vrouwelijke orthodoxe theologen uit de twintigste eeuw aan u voorstellen die elk op eigen wijze naar de betekenis gezocht hebben van theosis, deïficatie, “vergoddelijking”, in relatie tot de vragen van hun tijd. Ik wil nagaan hoe zij invulling gaven aan deze notie met betrekking tot menselijke waardigheid en hoe zij zich daarin kritisch uitten over dominante tendensen in oosters-christelijke interpretaties van theosis. Hun namen zijn Myrrha Lot-Borodine (1882-1957), Maria Skobtsova (1891-1945) en Elisabeth Behr-Sigel (1907-2005). De drie theologen vertegenwoordigen wat we kunnen
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=