Perspectief 2021-55

2021-55 Theosis toen en nu 13 op de “menselijke waardigheid”. Wij hebben, afsluitend gezegd, op dit moment in de Orthodoxe wereld met twee benaderingen te maken, inclusief verschillende consequenties voor de net genoemde vertaling naar de politiek en de rechten. Wat vooral het verschil uitmaakt is het antwoord op de vraag waaraan de toekenning van juridische waardigheid en bijbehorende rechten moet worden gekoppeld: aan het “evenbeeld” of aan “gelijkenis”? Aan het puur bestaan van een potentie dat kan worden ontplooid? Of aan de manier en graad op welke “vergoddelijking”, in termen van moraliteit, deugdzaam leven en mogelijk spirituele rijpheid al heeft plaatsgevonden, of, andersom, juist ontbreekt? Het komt uiteindelijk neer op de vraag of een misdadiger dezelfde waardigheid heeft en mag claimen als een gelovige en rechtvaardige mens. Er bestaat een “ja” of “nee” in de Orthodoxe wereld. Enerzijds wordt – in twee documenten van de Russische Orthodoxe kerk uit de jaren 2000 en vooral 2008 – de “waardigheid” inderdaad vooral gekoppeld aan het morele gedrag van de mens, ondanks herkenning van een “onvervreemdelijke kernwaarde”. Anderzijds heeft het Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel in het afgelopen jaar een sociaal document gepubliceerd waarin menselijke waardigheid en “vergoddelijking” veeleer het oprichten van rechtsstaat en verwezenlijking ook van sociale mensenrechten vraagt en bestrijding vereist van misstanden zoals mensenhandel, milieuvervuiling en corruptie. Het debat tussen deze twee eindpunten van een spectrum is nog lang niet over. Dank voor uw aandacht!

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=