Perspectief 2021-53

40 Dr. Martijn Pouw Perspectief zijn hele leven lang heeft gewerkt en bijgesteld. Het is dus op zich niet zo vreemd te ver- onderstellen dat dit werk, hoewel niet volledig, wel representatief is voor wat Calvijn ons heeft willen achterlaten en meegeven. Uiteraard kan dat beeld worden bijgesteld op basis van zijn andere geschriften, maar dat neemt niet weg dat het geschetste beeld op basis van de Institutie in beginsel een true and fair view geeft van Calvijns theologische inzich- ten. Als dit niet zo zou zijn, dan is dat bepaald geen compliment aan de schrijver van de Institutie. Overigens heb ik in het boek niet zozeer een volledige, historische ontwikkeling van het gedachtegoed van de reformatoren willen geven. 1.1 Case study De theologie van de reformatoren vormt veeleer een soort case study . De noties van radi- cale gelijkheid van alle gelovigen, hun nadruk op de menselijke zondigheid, de directe toegang tot God, de geloofszekerheid van de eschatologische verlossing in het hier en nu, de vrijheid van de wet, en het menselijk onvermogen om iets aan God terug te geven, vormen de achtergrond en een uitdaging om het priesterschap van de gelovigen, ook vandaag de dag nog, te kunnen begrijpen en uit te oefenen. Hierbij wordt overigens zeker ook lering getrokken uit de standpunten van de reformato- ren (de zgn. receptieve oecumene). Zo zijn bijvoorbeeld de kritiek van Luther op een slechts uiterlijke beleving van de liturgie en ook zijn waarschuwingen tegen eigen-werk- gerechtigheid nog steeds welkome reminders voor de gelovigen van vandaag de dag, evenals het inzicht van de reformatoren dat gelovigen altijd en overal geroepen zijn om coram Deo te leven en te werken. De oecumene bestaat echter niet uit een eenzijdige receptie van de goede leringen en praktijken van de ander, maar is wederkerig. De oecumenische dialoog laat zich in zekere zin omschrijven als een "uitwisseling van gaven" (vgl. Encycliek Ut unum sint , nr. 28). Daarom wil het boek niet stil blijven staan bij de visies uit de 16 e eeuw en uw aandacht vestigen op de onderliggende hoofdvraag: wat is er nu eigenlijk nodig voor een juist be- grip en uitoefening van een zinvol gemeenschappelijk priesterschap midden in de wereld? Dat is in het boek het aanknopingspunt voor de oecumenische dialoog. Daarvoor worden de theologische posities van Luther en Calvijn in verband gebracht met de katholieke leer

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=