Perspectief 2021-53

2021-53 Opgericht om te dienen 23 En er ontstaat een geheel andere commercialiteit dan de wereldse. Geen: “ik geef iets van mij – en daarvoor krijg ik iets terug!” Nee, in die liefdevolle blik van God in Christus ge- schiedt een “admirabile commercium” 10 , een wonderbaarlijke ruil, die niets weg heeft van een ruilhandel, maar die geheel eenzijdig is: van Christuswege. Christus schenkt zich weg aan de mensen, met al zijn liefde en zijn tastbaarheid en zijn menselijkheid, waarin zich Gods menselijke goddelijkheid naar ons uitstrekt. En dat, zo zegt Luther, laat een mens niet onveranderd. Christus zelf krijgt zo gestalte in een mens, in elk mens. Christus zelf groeit in elk mens die zich gedragen weet door Gods liefde. Dat verbuigt niet diens menselijkheid in het aardse. Nee, de mens blijft wel wie die is: een mens die almaar ook weer terugvalt in de kromgebogen, zelfgerichte houding van de zondaar, de “peccator”. De mens , ook de gerechtvaardigde, is steeds weer ook zondaar. 5. Vergoddelijking De activiteit in dit gebeuren van oprichten, dienen en schenken ligt geheel en al bij Chris- tus. Maar deze verandert wel de mens. Van deze gedachte uit valt dan inderdaad, zoals Martijn Pouw doet, een brug te slaan naar wat in de oosters-orthodoxe traditie de theosis, de vergoddelijking van de mens in het geleefde geloof wordt genoemd. Al heeft Luther dat begrip vergoddelijking nooit zelf gebruikt. Er is wel een hele school van Lutherinter- pretatie in de lijn van de Finse lutheraan Tuomo Mannermaa, die Luthers denken vanuit dat concept probeert te beschrijven. 11 Zeker is in ieder geval dit: vanuit Luther sprekend kan het niet de taak van de christen zijn om zich zelf te verenigen met Christus. Maar door de wonderbaarlijke ruil van Christus geschiedt dit wonder aan de mens in het geloof. En wel aan elk mens die – in antwoord op de doop – gelooft, zegt Luther. In dat geloof groeit Christus in ons. Zo u wilt is dat inderdaad een vorm van vereniging. Maar het is Christus die hier actief is en die de mens in dat groeien meeneemt. Dat uit zich in het gelovig menszijn van eenieder: in het ambt in de wereld, als kleermaakster, smid, huisvader of -moeder, als geliefde, bakker of kind. Het uit zich in de persoonlijke houding van dienstbaarheid aan het Woord, en dat Woord is Christus.