Perspectief 2021-53

14 Prof. dr. Marcel Sarot Perspectief Als ik vanuit dit uitgangspunt kijk naar de Katholieke theologie van na Vaticanum II zoals Pouw die uiteenzet, dan kan ik niet anders dan constateren dat de Katholieke positie die Pouw scherp contrasteert met die van de reformatoren, in feite sterk door hen is beïnvloed. De gedachte van het algemeen priesterschap van gelovigen is natuurlijk ook in de Schrift en in de Katholieke traditie aanwezig, maar de laatste paar eeuwen voor Vaticanum II wa- ren het vooral protestanten die deze gedachte beklemtoonden. Dat geldt ook voor de op Vaticanum II geherintroduceerde gedachte dat niet alleen religieuzen en priesters, maar alle gelovigen een roeping te vervullen hebben in deze wereld. 17 Ook dat is een gedachte die wij mede bij onze protestantse broeders en zusters hebben herontdekt. Wat het algemeen priesterschap betreft zoals de Rooms-Katholieke Kerk dit sinds het tweede Vaticaans concilie ziet: ik hoorde hier voor het eerst van toen ik veertig jaar gele- den theologie studeerde. De gedachte maakte toen indruk op mij, en ik ben er nog steeds van overtuigd dat zij van groot belang is. Maar tegelijkertijd moet ik met enige spijt toe- geven dat deze gedachte in de Nederlandse kerkprovincie nauwelijks geland is; de bisschoppen beklemtonen haar niet, voorgangers noemen haar niet in hun verkondiging, gelovigen kennen haar niet. Het is het belang van het gewijde priesterschap dat steeds weer wordt onderstreept, en mijn indruk is dat velen het in dat kader niet opportuun vin- den om al te veel aandacht te geven aan het algemeen priesterschap. Het is alsof men denkt: ‘Wij moeten vooral voorkomen dat gelovigen gaan denken dat iedereen priester is en dat wij daarom geen gewijde priesters meer nodig hebben’ en alsof men het daarom maar niet teveel over het algemeen priesterschap heeft. Voor mij staat vast dat dit thema meer aandacht verdient. Als het boek van Pouw hier een bijdrage aan levert, dan is het een zegen voor de kerk. 3. Kenmerk van het priesterschap Tegelijk betreur ik het dat het in het boek van Pouw lijkt alsof de directe toegang tot God hét onderscheidend kenmerk van priesterschap is. Pouw ontleent dat vooral aan Luther, maar in de Katholieke theologie van het algemeen priesterschap staat dit – m.i. terecht – niet centraal. Daar is het bemiddelende karakter het meest onderscheidende kenmerk van het priesterschap, zowel van het algemeen priesterschap als van het gewijde priesterschap.