Perspectief 2021-52

40 Ir. Kees Nieuwerth Perspectief 1. Vredesgetuigenis en geloofsgetuigenis Het blijft belangrijk te benadrukken dat die drie Vredeskerken – alhoewel zij in verschil- lende tijdperken en verschillende maatschappelijke contexten zijn ontstaan (Doopsgezinden in de zestiende eeuw, Quakers in de zeventiende eeuw en Brethren in de achttiende eeuw) – onafhankelijk van elkaar tot het inzicht kwamen dat het volgen van de geweldloze weg integraal deel uitmaakt van de navolging van Jezus. Het vredesgetuigenis maakt dus deel uit van hun geloofsgetuigenis. Of zoals het verslag van de dialoog aan- geeft: de houding van weerloosheid en gewetensbezwaar tegen oorlog was – én is – een geloofskeuze (102). Hoewel vele doperse groepen zich trouw hielden aan hun beginselen van geweldloosheid en pacifisme, stonden toch sommige groepen het “gebruik van het zwaard” toe voor de vestiging van het Koninkrijk van God (24,25), het meeste bekende historische voorbeeld hiervan wordt uiteraard gevormd door de bezetting van het Duitse Munster, alhoewel dit later tot het ‘leerstellig begrip’ van geweldloosheid bij de dopers heeft geleid (33). Hier doet zich een eerste belangrijk verschil tussen de Doopsgezinden en de Quakers voor. Immers, van meet af aan wezen de Quakers dodelijk geweld onder alle omstandigheden af., zelfs voor het vestigen van het Koninkrijk van God. Dit is duidelijk verwoord in het oorspronkelijk vredes-getuigenis van de zeventiende-eeuwse Quakers: Ons principe is altijd geweest de vrede te zoeken en te onderhouden, naar gerechtigheid en het kennen van God te streven, zoekend naar het goede en welzijn en dat te doen dat leidt tot vrede van en voor allen. Wij verwerpen met grote nadruk alle uitwendige oorlog en strijd, en het strijden met uiterlijke wa- pens, voor welk doel en onder welk voorwendsel dan ook, en dit is ons getuigenis voor de hele wereld. De Geest van Christus waardoor wij ons laten leiden, is niet veranderlijk, en kan ons dus niet het ene ogenblik van iets af- houden omdat het verkeerd is, en ons er dan weer opnieuw toe brengen; en wij weten heel zeker, en betuigen voor de hele wereld, dat de Geest van Chris- tus die ons leidt in waarheid, ons nooit zal aansporen om met uiterlijke wapens