Perspectief 2021-51

2021-51 41 Willebrands en de spanning tussen ‘bekeringsapostolaat’ 1 en oecumene Prof. dr. Marcel Sarot Mensen die hun leven in dienst van een ideaal hebben gesteld, dient men het best door in hun kielzog verder te werken aan de realisering van dat ideaal. Verschillende andere scribenten in dit themanummer van Perspectief doen dat op hun manier; hier wil ik het op de mijne doen. Graag wil ik in het verlengde van Wil- lebrands verder denken over een onderwerp dat mij bijzonder is opgevallen in zijn biografie: de spanning tussen oecumene en bekeringsapostolaat. Willebrands heeft op dit gebied een op- vallende ontwikkeling doorgemaakt: hij veranderde van iemand die trachtte protestanten te bekeren in iemand die van anderen wilde leren, zonder ook maar een moment zijn diepgewortelde eigen overtuigingen op te geven. Ik wil deze ontwikkeling hier schetsen en in een breder kader plaatsen, waarna ik de vraag wil stellen wat zij betekent voor de inzet van dergelijke bekeerlingen binnen de oecumenische beweging. Oecumene en bekeringsapostolaat in het werk van Willebrands 2 Allereerst wil ik bij elkaar zetten wat Schelkens in zijn biografie zegt over de veranderende houding van Willebrands tegenover bekering. Anders dan ik altijd heb vermoed was Wil- lebrands’ rol in de wereldwijde oecumene niet gew orteld in een levenslange belangstelling voor dit onderwerp, en evenmin in oecumenische expertise die ertoe leidde dat hij ge- vraagd werd om op dit terrein leiding te geven. Toen Willebrands werd gevraagd als voorzitter van de Sint-Willibrordvereniging was hij ‘ een nobele onbekende in oecumeni- sche kringen ’ en werd hij ‘ schijnbaar ui t het niets tot haar voorzitter geparachuteerd’ (144). 3 De Sint-Willibrordvereniging kwam in 1948 voort uit de Apologetische Vereniging Petrus Canisius en was gericht op de ‘herkerstening en hereniging binnen Nederland’