Perspectief 2021-51

2021-51 Willebrands en het jodendom – een gegroeide verstandhouding 27 1 M. Poorthuis en T. Salemink, ‘ Het pausbezoek in 1985 en de Nederlandse joden. Een onbegrepen episode ’ . In: Tijdschrift voor Theologie . 2003 ; Vol. 43. pp. 140-165. 2 Zie uitvoerig over de familie van Leer: Marcel Poorthuis en Theo Salemink, Op zoek naar de blauwe ruiter. Het leven van Sophie / Francisca van Leer , Valkhof Pers Nijmegen 2000. 3 Zie mijn arti kel: ‘The Theology of Nostra Aetate on Islam and Judaism, or : how converts introd uced a new thought into the Vatican’. In: editor / Paul van Geest en Robert Regoli (red.), Suavis laborum memoria. Chiesa, papato e curia romana tra storia e teologia . Vaticaanstad: Archivio Segreto Vaticano, 2013. pp. 317-335 (Col- lectanea Archivi Vaticani; 88). 4 Karim Schelkens, Johannes Willebrands , Boom Amsterdam 2020, 259. Voor een bespreking van dit decennia lang onvindbare document, zie weer mijn artikel: ‘ The theology of Nostra Aetate on Islam and on Judaism, or: How converts introduced a new thought within the Vatican’. 5 Zie mijn artikel: ‘The Diplomat and the Pioneer in Jewish-Catholic Relations Prior to Nostra Aetate: Jo Wil- lebrands and Toon Ramselaar.’ Journal of Ecumenical Studies 49, no.3 (2014), 471-488. 6 Zie: Marcel Poorthuis en Theo Salemink, Een donkere spiegel. Nederlandse katholieken over joden. Tussen antisemitisme en erkenning 1870-2005 . Valkhof Pers 2006. 7 Vermeldenswaard is de bundel essay s van Willebrands’ eigen hand (waar hij behoorlijk trots op was): Church and Jewish People: New Considerations , Paulist Press: New York 1992. Opmerkelijk en tot nadenken stemmend is het pleidooi om de allegorische leeswijze van het Oude Testament serieus te nemen omdat daarmee de band tussen Oude en Nieuwe Testament wordt gehandhaafd. 8 Karim Schelkens, Johannes Willebrands, een leven in gesprek 1909-2006 , Boom: Amsterdam 2020, 260. 9 Zie de bundeling van voordrachten bij de tweejaarlijkse ontmoetingen tussen het Secretariaat voor de Een- heid en joodse organisaties in: Fifteen Years of Jewish - Catholic Dialogue 1970-1985 , Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana 1988. 10 Een vroege inventaris van Arabische schrijvers over Israël en Jodendom biedt: Mohanna Haddad, Arab Writers on Jews and Judaism. A Study of Image Formation in the Writing of Muslim Arab Authors 1948-1978 , Utrecht 1984. Zie voor antisemitisme met name pp. 316-337. Uiteraard dient men niet alle geschriften van moslim auteurs over Israël en jodendom te rangschikken onder antisemitisme!