Perspectief 2021-50

10 Dr. Eric Bouter Perspectief Dat het Laatste oordeel dus eigenlijk verdwijnt, is ook wel begrijpelijk: want in het oordeel ben je toch weer iemand voor God; dan is er toch weer verkaveling. En dat willen de au- teurs niet. Daarom is er in dit boek ook geen plaats voor de theologisch belangrijke notie van het verbond. Verbond is immers ook verkaveling. Predestinatie is het centrale woord. Tevergeefs zoek je naar dat woord, maar het is wel degelijk aanwezig, namelijk verkleed als doop. Doop is verkiezing. ‘Als iemand gedoopt wordt, wordt hij of zij opgenomen in de gemeenschap van Christus. Dat zal zijn uitwerking niet missen, maar je weet niet hoe en wanneer’ (p. 130). Wie gedoopt is, wordt zalig. Want de doop zal nooit tegen je gebruikt worden (p. 127). Verloren gaan is er dan niet meer bij. De auteurs zwijgen erover hoe het de niet-gedoopten vergaat. Daarmee tonen deze Hollandse auteurs zich wel wat zuiniger dan die bekende Zwitserse theoloog die óók de Christologie centraal stelde. Hij geloofde tenminste nog dat het hele menselijke geslacht uitverkoren was. Ook zijn Van de Beek en Rikhof stijver dan de onbuigzame Calvijn, die tenminste nog stelde dat de mensen geen stokken en blokken zijn. Dat zijn ze bij Van de Beek en Rikhof wel: je bent gedoopt of niet en daarmee is alles gezegd, ongeacht jijzelf. Het subject doet er niet meer toe. 3. De spanning met de wereld ontbreekt Maar dan komt hoofdstuk 12! Ik stel me zo voor dat de twee auteurs het boek al klaar hadden en toen, misschien door een meelezer daarop gewezen, tot de ontdekking kwa- men dat het gelovige subject er toch wel erg bekaaid afkomt in dit boek. Uiteindelijk zijn deze twee hoogleraren ook pastores, zij zijn opzieners geweest van de kuddes des Heren of zijn dat nog. Zij hebben de Schriften moeten uitleggen voor de gelovigen. En dan gaat het niet alleen om de theologie. Waar hun hele boek gaat over de anagogische zin van de Schrift: alles is gericht op de laatste dingen, op het eeuwige leven. Daar voegen ze in hoofdstuk 12 nog snel even de tropologische zin toe - de toepassing voor het persoonlijk leven. Dan moet de stokoude Newman opdraven om de inwoning van de Geest onder woorden te brengen. Mooi natuurlijk, maar het is op de valreep, en dat laat zien dat er iets wringt in dit boek. Zoals het ook wringt als in datzelfde hoofdstuk 12 nog snel even wordt gezegd dat deze wereld ‘niet een neutraal terrein is of een wingewest, maar Gods schep- ping die zijn Geest doorademt’ (208). Ook mo oi, maar te weinig geïntegreerd in deze strakke theologie. Terwijl we juist nu een goede theologie van de schepping nodig hebben.