Perspectief 2020-49

2020-49 Geloofsbelijdenis en Oecumene 63 2. Kritische waardering Mijn waardering voor dit boek betekent niet dat ik geen kritiek heb. De auteurs maken keuzes, en elke keuze heeft zowel voor- als nadelen. Sommige van die keuzes zouden de mijne niet zijn. Enkele van die keuzes wil ik hier de revue laten passeren. Allereerst de vorm waarin de oecumenische dialoog van de auteurs aan de lezer wordt gepresenteerd. Zij hadden ervoor kunnen kiezen, elke zinsnede van de belijdenis tweemaal te becommenta- riëren, vanuit protestantse en katholieke invalshoek, en er vervolgens met elkaar over in gesprek te gaan. Zij hadden er ook voor kunnen kiezen hun boek de vorm te geven van een convergentiedocument. Dan hadden zij niet de discussie zelf aan ons gepresenteerd, maar de uitkomsten daarvan, en wel in de vorm van twee soorten tekst: allereerst state- ments over alles waarover zij het als protestanten en katholieken eens konden worden, en vervolgens ook uiteenzettingen over datgene waarover zij het nog niet eens waren, en waarover verder onderzoek en gesprek nodig was. Voor deze beide vormen hebben zij niet gekozen. In plaats hiervan hebben zij een consensustekst geproduceerd, waarin elk van beide auteurs de hele tekst voor zijn rekening neemt en waarin de lezer slechts kan gissen wie van beiden welk deel heeft bijgedragen. Dat is niet altijd eenvoudig, en de auteurs verkneukelen zich dan ook, zo weet ik uit mondelinge overlevering, wanneer men- sen de auteur van een bepaalde passage verkeerd raden. Het voordeel van de gekozen werkwijze is dat wordt beklemtoond hoeveel er is dat protestant en katholiek gezamenlijk kunnen belijden. Het is niet zo dat de auteurs weliswaar dezelfde woorden gebruiken voor hun belijdenis, maar daar vervolgens een totaal verschillende inhoud aan geven. Van de Beek en Rikhof zijn het vergaand eens, en aangezien beiden binnen hun eigen kerken niet de eersten de besten zijn, stemt dit op zich al tot nadenken. Toch heeft de gekozen werkwijze ook nadelen. Het eerste nadeel is dat deze consensus- tekst minder sprankelend is dan een tekst zou zijn geweest waarin op onderdelen standpunten tegenover elkaar zouden zijn gesteld. Die werkwijze zou ook de lezers meer hebben gestimuleerd zelf over hun eigen positie na te denken. Een tweede nadeel is dat zo gemakkelijk de indruk kan ontstaan dat er eigenlijk geen substantiële verschillen meer over zijn tussen de katholieke en de protestantse lezing van de geloofsbelijdenis. Op die