Perspectief 2020-48

36 Drs. Leo van Leijsen Perspectief De maatschappelijke betekenis met name in landen met orthodoxe volkskerken, zoals bij- voorbeeld Roemenië en Griekenland, zal sterk afhangen van de mate waarop dit document er ingang zal vinden. Het is een dermate uitgewogen tekst dat men niet zomaar aan dit document voorbij zal kunnen gaan. Zaken zoals de vraag naar hoe de verhouding Kerk- Staat ligt tot de vraag of de vrouw in bepaalde situaties vanwege reinheidsredenen niet te communie mag gaan komen in het document ter sprake. Dit zijn zaken, naast vele andere, die in de orthodoxe volkskerken spelen. Het is te hopen dat het document daar verrui- mend mag werken. Ook is er de kwestie van het milieu die met name ook speelt in landen met orthodoxe volkskerken. In hoeverre kunnen die laatste een positieve invloed uitoefe- nen om de ecologische situatie zoals die in het document naar voren komt in die landen serieus te nemen. De oecumenische betekenis mag ook niet onderschat worden. Het document ademt een open geest en veel onderwerpen zijn dezelfde als waar andere christelijke kerken zich mee bezig houden, bijvoorbeeld de positie van de vrouw. In dat opzicht is de kwestie van het diaconaat van de vrouw te noemen, dat in het document positief wordt benaderd. Zoiets als de positieve beaming van het diaconaat van de vrouw heeft natuurlijk allereerst bete- kenis voor de Orthodoxie zelf, waar de positie van de vrouw op bepaalde punten zeker verbeterd mag worden. In de tekst staan zaken die in vergelijking met bijvoorbeeld de katholieke leer de aandacht vragen. “De Orthodoxe Kerk heeft geen dogmatisch bezw aar tegen het gebruik van veilige en non-abor tieve contraceptiva binnen de context van het huwelijkse leven”, zegt het do- cument. In deze opvatting over voorbehoedsmiddelen verschilt het document van de officiële leer van de Katholieke Kerk, en is de Orthodoxe Kerk ruimer. Dit is echter deels schijn, vanwege het verschil van niveau van de officiële leer van de Katholieke Kerk en de tekst van het document. Wel is bekend dat er in de Orthodoxe Kerk wereldwijd al langer opvattingen over anticonceptiva bestaan die ruimer zijn dan in de officiële rooms-katho- lieke leer. De tekst is echter wat zijn status betreft alleen van het patriarchaat van Constantinopel uitgegaan, waarbij het interessant is hoe de andere autocefale kerken bin- nen de oosterse orthodoxie zullen reageren op dit document. De tekst is niet als zodanig gesanctioneerd door de oecumenisch patriarch als zijn tekst. En de oecumenisch patriarch heeft niet het hoogste leergezag binnen de Orthodoxe Kerk. Het document wordt een