Perspectief 2020-48

30 Drs. Matthijs Kronemeijer Perspectief 6 Wat nu volgt is gebaseerd op een spontane echtelijke discussie in februari 2020 met enkele evaluatiemo- menten achteraf. 7 Overigens speelde mee dat Brenda binnenkwam zonder kennis van het Nederlands en dit pas gaandeweg leerde spreken. 8 Als blijk van erkenning noem ik hier Theologisch Werkgezelschap Uterque te Utrecht. Ons consortium kende een dergelijke viering van 1988 tot en met 1999. Zie hierover Jan van Beek et al.,eds., Mysterie tussen leer en leven: het belang van intercommunie voor het oecumenisch proces (Zoetermeer: Uitgeverij Boekencentrum, 1993). Ervaringen hier en in het buitenland leidden tot mijn overgang naar de rooms-katholieke kerk in 1996. 9 Te denken valt bijvoorbeeld aan het sacramentele karakter van de preek, en de gebedsrichting van de cele- brant ‘ad orientem’, of tewel met de rug naar het volk. 10 Deze analyse biedt ook een theoretische verklaring waarom de voorgestelde beleidslijn van de Duitse bis- schoppen om gemengd gehuwden structureel toe te laten tot de communie het niet haalde: het zou het communicatief tekort tussen de beide grote kerkgemeenschappen onvoldoende recht doen, en indirect ook de eigen kracht en opgave van beide. 11 Een enkele keer kwamen we in kringen van Oudezijds 100 te spreken over het onderscheid tussen dienst- priesterschap en algemeen priesterschap. Dit gesprek zou wat mij betreft een breder vervolg verdienen. 12 Gemeinsam am Tisch des Herrn , §§ 5 en 6. 13 Het signaal zou dan inhouden dat ‘er nog werk te doen is’ op communicatief gebied. Ik aarzel wel enigs- zins op dit punt want het neigt naar instrumentalisering van het sacrament. Overigens ga ik hier voorbij aan de opvatting dat niet deelnemen in zichzelf in strijd zou zijn met het wezen van de eucharistie. Ze berust op een correcte overtuiging – de eucharistie is (ook) een open en uitnodigende gemeenschapsmaaltijd – maar toch is deze opvatting bijbels gezien te eenzijdig. De eucharistie markeert ook de opname in een selectieve en veeleisende gemeenschap; men roept een oordeel over zich af door lichtvaardig deel te nemen. 14 Wine Before Breakfast is geïnitieerd aan de University of Toronto en door Brenda en haar leadership team overgenomen. De vieringen vonden plaats op de campus van Michigan State in East Lansing, MI. 15 Dit alles impliceert evenmin dat de geestestoestand van de gedoopte christen, katholiek of niet, het enige relevante criterium zou zijn. Geestelijke nood is een individueel criterium dat zich gemakkelijk laat instru- mentaliseren. Alleen in onvoorziene uitzonderingssituaties kan geestelijke nood een argument zijn om de richtlijnen terzijde te schuiven, en het is terecht dat de betrokken kerkgemeenschap daarin gekend wordt, vooraf of achteraf. 16 Ik denk hier aan overwegingen van natuurrechtelijke aard, zie o.a. Leo Strauss, Natural Right and History (Chi- cago: University of Chicago Press, 1953). . -Voor een actuele toepassing zie o.a. Vincent W. Lloyd, Black Natural Law (New York, NY: Oxford University Press, 2016).