Perspectief 2020-48

2020-48 Kerken en Corona 15 De kerken vertoonden ongeacht het kerkgenootschap verschillende reacties. Allereerst de onmiddellijke stopzetting van reguliere pastorale activiteiten zoals erediensten. Vervol- gens een fase van zoeken naar middelen om de religieuze communicatie toch te laten plaats vinden: de streaming van de eredienst, het elektronisch huisbezoek, de elektroni- sche vergadering, het kwam van de grond. Daarbovenuit ontstond er aandacht voor blijvende verandering en pastorale kansen die de coronacrisis biedt. Die liggen in de be- vordering van aandacht voor spirituele diepgang, de vertraging van het te snelle leven, het afstand nemen van consumentisme en materialisme. In de samenleving groeide en bloeide de aandacht voor spiritualiteit als weg naar geestelijke heelheid in tijden van co- rona – deels ook bij individuele christenen. Daarnaast leeft in kerken het besef dat ook in tijden van corona internationale solidariteit met de bevolking in landen met minder goede gezondheidszorg geboden is. 3 Vragen Toch zijn er redenen om vragen te stellen bij de rol van kerken in de coronacrisis. Aller- eerst: waren de kerken soms niet Roomser dan de paus in de protocollisering van de eredienst? Sloten ze zich niet te snel en te exclusief aan bij het juridische denken over wetten, regels en naleving van maatregelen? Zelf verwachtte ik in elk geval een andere taak van de kerken op twee gebieden. Allereerst het geven van duiding en richting in de crisis in de volksgezondheid, economie en cultuur, en ten tweede een kerkelijke bijdrage aan ethische kaders voor de dilemma's in de volksgezondheid. De behoefte aan duiding was heel groot in de samenleving. Die duiding kwam wel, in de vorm van preken, blogs, columns, geestelijke verzorging in de zorg die weer eens haar nut bewees. De ethiek werd aangeboden door zorgethici van verschillende signatuur. Maar toch kwamen de duiding en christelijk ethiek ook niet aan de orde in de vorm die ik verwacht had, namelijk in de vorm van een echte samenhangende visie op de betekenis van de coronacrisis voor alle Nederlanders, op de verdelingsvraagstukken die zich voor- deden. Noch zag ik een christelijk kader voor ethische bezinning in de gezondheidszorg. Waar gaat het hier om? Vooral om het mensbeeld. Ik wil die aan drie punten illustreren: verantwoordelijkheid, vrijheid en verbondenheid.